Salâh Abdülfettâh el-Hâlidî’nin Kur’ân Kıssalarına Yaklaşımı -el-Kasasu’l-Kur’ânî Adlı Eseri Bağlamında-

Abstract

Bu yazıda, el-Kasasu’l-Kur’ânî -Arzu Vaqâi‘a ve Tahlîlü Ehdâs- adlı kitabında Salâh Abdülfettâh el-Hâlidî’nin (öl. 2022) Kur’ân kıssalarına yaklaşımı ele alınacaktır. Eserin metin tahlili yoluyla incelemesine dayanan bu çalışma, müellifin Kur’ân kıssalarını incelerken dayandığı temel parametreleri ortaya koymayı hedeflemektedir. Ona göre Kur’ân kıssalarını yorumlamak için iki temel kaynak Kur’ân ve sahih hadistir. Kıssaların tefsirini yapan müellifin, kısmen dilbilimsel tefsir yaptığı söylenebilir. Özellikle Râgıb el-İsfahânî (öl. V./XI. yüzyılın ilk çeyreği) ve Semîn el-Halebî’den (öl. 756/1355) yararlanmaktadır. İsrâiliyatın Kur’ân tefsirinde kullanılmasına karşı çıkan müellifin, bu düşüncesini eserinde ilke olarak belirlediği anlaşılmaktadır. Benzer şekilde, mübhemât konusunda Kur’ân’da sükût edilen yerlerde konuşulsa bile isabet edilemeyeceği kanaatindedir. Bununla birlikte, Kur’ân coğrafyasına meraklı biri olan Hâlidî’nin, Müphemâtü’l-Kur’ân’dan biri olan coğrafî yerlerin gerçek konumunu tespit etmek için çabaladığı tespit edilmiştir. Hâlidî’nin, Kur’ân kıssalarının yorumunda, dava-aksiyon ekolünün ve içtimâî tefsir ekolünün yaklaşımıyla benzerlik gösterdiği anlaşılmaktadır. Büyük ölçüde tasviri yöntemle konunun ele alındığı makalede kısmen eleştirel bir tutum benimsenmiştir.