Bilberries as valuable sources of polyphenols with health-promoting properties

Abstract

Przedmiot badań: Vaccinium uliginosum L. (borówka bagienna) oraz Vaccinium myrtillus L. (borówka czarna) to gatunki z rodzaju Vaccinium należącego do rodziny Ericaceae. Owoce tych roślin charakteryzują się wysoką zawartością aktywnych biologicznie polifenoli, a w szczególności antocyjanów. Wspomniane związki chemiczne są odpowiedzialne za potencjał terapeutyczny jagód oraz ich czerwono-fioletowo-niebieskie zabarwienie. Antocyjany pochodzące z borówek w badaniach wykazują silne właściwości przeciwutleniające, jak również potencjał biologiczny, który może zostać wykorzystany w profilaktyce nowotworów oraz chorób cywilizacyjnych. Istnieją również prace wskazujące na aktywność przeciwbakteryjną polifenoli znajdujących się w jagodach. Jagody borówki czarnej służą do produkcji powszechnie dostępnych na terenie Europy dżemów i soków. Przetwory te mogą stanowić cenne źródło polifenoli. Należy jednak zaznaczyć, że sposób hodowli borówki oraz przetwarzania jagód wpływa na ostateczną zawartość substancji czynnych w produkcie. Cel badań: Usystematyzowanie obecnie dostępnej wiedzy dotyczącej polifenoli znajdujących się w owocach V. uliginosum i V. myrtillus. Metody: W przygotowaniu przeglądu literatury do niniejszej pracy, wykorzystana została wyszukiwarka PubMed korzystająca z bazy danych MEDLINE. W artykule uwzględnione zostały artykuły z okresu ostatnich 20 lat. Wyniki: W niniejszej pracy dokonano przeglądu najnowszej literatury dotyczącej badań zawartości i identyfikacji antocyjanów, flawonoli, flawanoli i kwasów fenolowych w borówce czarnej oraz borówce bagiennej. Opisano również prace dotyczące aktywności biologicznej polifenoli obecnych w V. uliginosum i V. myrtillus wykazanej w testach w warunkach in vivo i in vitro. Polifenole pochodzące z jagód rodzaju Vaccinium mogą również stanowić aktywny składnik suplementów diety mających za zadanie wspierać prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku oraz naczyń krwionośnych. Badania kliniczne potwierdzają korzyści płynące z stosowania suplementacji V. uliginosum i V. myrtillus przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowej diety. Wnioski: Ze względu na swoje walory terapeutyczne oraz bogaty skład fitochemiczny ekstrakty i przetwory z owoców borówek stanowią potencjalny składnik żywności funkcjonalnej. Takie preparaty mogłyby być adresowane dla pacjentów z grupy ryzyka chorób metabolicznych (cukrzyca) oraz nowotworowych.