Yabancı öğrencilerin “Türkçe” kavramına yönelik metaforik algıları: Kudüs örneği

Abstract

Bu araştırmada, Kudüs’te Türkçe öğrenen Filistinli öğrencilerin “Türkçe” kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kudüs Yunus Emre Türk Kültür Merkezinde, A2 seviyesinde öğrenim gören 24 öğrenci oluşturmaktadır. Fenomenoloji deseninin kullanıldığı araştırmada veriler öğrencilerin üç kez “Türkçe ……. gibidir, çünkü ……….” ifadesindeki boşlukları doldurmasıyla toplanmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin “Türkçe” kavramına yönelik 38 adet geçerli metafor ürettiği tespit edilmiştir. Metaforlar arasında en sık tekrarlanan metaforun ise “aile” (9) olduğu görülmüştür. Bu durum öğrencilerin “Türkçe”ye karşı duygusal bir yakınlık hissettiğini göstermektedir. “Aile” metaforunu “deniz” (5), “kitap” (4), “ana dilim- Arapça” (3), “arkadaş” (3), “Kudüs” (3), “kuşlar” (3) metaforu izlemektedir. “Anne”, “inci”, “İstanbul”, “geleceğim”, “güneş”, “kardeş”, “künefe”, “tablo” metaforları ikişer kez; diğer metaforlar da birer kez ifade edilmiştir. Bu metaforlar ortak özelliklerine göre çözümlenmiş ve “aile-samimiyet”, “yiyecek-içecek”, “eğitim”, “doğa ile ilgili kavramlar”, “organ isimleri”, “şehir-mekân” ve “diğer” olmak üzere 7 farklı kategoriye ayrılmıştır. Araştırma sonuçlarından hareketle, metaforların Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin “Türkçe”ye ilişkin algılarını tespit etmede önemli bir araç olduğu düşünülmektedir.