Pejzaż dźwiękowy sztetla we wspomnieniach dzieci i młodzieży żydowskiej w międzywojennej Polsce

Abstract

Artykuł stanowi próbę przybliżenia pejzażu dźwiękowego małych miasteczek w międzywojennej Polsce. Audiosferę sztetla budowały osadzone w jego topografii dźwięki podlegające rytmom życia ludzkiego, pór roku i wydarzeń społecznych – dźwięki codzienności, której częścią była też muzyka. Różnorodność etnicznai kulturowa, jaką przedstawiała miejscowa społeczność, odzwierciedlała się w sferze jej aktywności muzycznej. Dzieci żydowskie obserwowały ten świat z innej perspektywy niż dorośli. „Muzyka miasteczka” już od najmłodszych lat kształtowała ich tożsamość, opartą na silnej identyfikacji z własną grupą, lecz także na nierozerwalnej więzi z najbliższym otoczeniem. Uczestnicząc w życiu, dzieci nie tylko były biernymi odbiorcami audiosfery, lecz same przyczyniały się do jej wzbogacania, przygotowując powoli sztetl do przemian czasów nowoczesności.