Anticancer potential of bovine lactoferrin in colorectal and other cancers - a brief overview

Abstract

Rak jelita grubego (RJG) jest drugą najczęstszą przyczyną zgonów z powodu chorób nowotworowych na świecie, przez co stanowi duże wyzwanie dla współczesnej medycyny. Ze względu na dużą śmiertelność a także liczbę nawrotów choroby duży nacisk kładzie się na badania przesiewowe osób z grup wysokiego ryzyka oraz stosowanie środków chemoprewencyjnych w przewlekłych stanach zapalnych jelita. Chemoprewencja jest wczesną interwencją zmniejszającą ryzyko rozwoju raka. Termin chemoprewencja pochodzi z 1976 roku i jest tłumaczony jako „stosowanie syntetycznej lub naturalnej substancji w celu zmniejszenia ryzyka rozwoju raka, opóźnienia czasu wystąpienia raka lub odwrócenia procesu kancerogenezy”. Laktoferyna (Lf) jest glikoproteiną należącą do rodziny transferyn. Jest zdolna do odwracalnego wiązania jonów żelaza, uczestnicząc w ten sposób w utrzymaniu homeostazy żelaza w organizmie. Lf występuje głównie w mleku większości ssaków, ale pojawia się również w różnych płynach biologicznych, takich jak łzy, ślina, śluz i wydzielina oskrzelowa. Laktoferyna jest multipotencjalną cząsteczką, która wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe, przeciwwirusowe, przeciwpasożytnicze i przeciwgrzybicze. Ponadto Lf wykazuje właściwości przeciwzapalne, immunoregulacyjne i przeciwnowotworowe. Lf zwiększa zdolność układu odpornościowego do eliminacji komórek nowotworowych, zapobiegając w ten sposób rozwojowi raka. Stwierdzono również, że leczenie Lf skutecznie hamuje proliferację, migrację, przeżywalność i indukuje programowaną śmierć komórkową w komórkach nowotworowych. Niniejsza praca ma na celu przegląd molekularnych podstaw chemoprewencyjnego działania laktoferyny w raku jelita grubego. bLf działa zarówno poprzez stymulację immunologicznej odpowiedzi przeciwnowotworowej, jak i bezpośrednio poprzez inhibicję cyklu komórkowego, indukcję apoptozy czy hamowanie migracji komórek. Ponadto Lf wzmacnia efekt chemioterapii i łagodzi jej skutki uboczne. Wreszcie Lf jest nutraceutykiem charakteryzującym się wysoką selektywnością w stosunku do komórek nowotworowych i jednocześnie cechuje się dużym profilem bezpieczeństwa. Posiada znaczny potencjał w walce z rakiem jelita grubego zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu.