Stan i perspektywy rolnictwa ekologicznego w Polsce – ocena wyzwań i szans wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu w rolnictwie

Abstract

Celem artykułu jest przedstawienie stanu obecnego rolnictwa ekologicznego w Polsce na tle innych państw członkowskich UE oraz wskazanie perspektyw rozwoju produkcji ekologicznej w kontekście promowanych w ramach Europejskiego Zielonego Ładu zmian w rolnictwie. W 2020 roku udział rolnictwa ekologicznego w powierzchni użytków rolnych w Polsce wyniósł 3,5% (przy średniej wynoszącej w UE 8,5%) zaś udział gospodarstw ekologicznych w ogóle gospodarstw rolnych liczył jedynie 1,4%. Od 2014 roku można zaobserwować w Polsce spadek zarówno powierzchni przeznaczonej pod ekologiczną produkcję, jak i liczby ekologicznych gospodarstw rolnych. Jest to trend odwrotny od tego jaki był oczekiwany oraz wspierany w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Przyjęta hipoteza badawcza zakłada, że trudności związane z ekologizacją produkcji rolnej są pochodną sytuacji gospodarczo-społecznej, w tym siły nabywczej konsumentów na rynku żywności ekologicznej w Polsce oraz kondycji rolnictwa. W artykule wyjaśniono w oparciu o unijne i krajowe akty prawne zasady produkcji ekologicznej. Następnie omówiono i porównano sytuację produkcyjno-ekonomiczną gospodarstw ekologicznych w Polsce i w UE, korzystając z danych statystycznych z lat 2004–2020. Przeanalizowano unijne strategie i krajowe plany nawołujące do intensyfikacji działań na rzecz rolnictwa ekologicznego. W podsumowaniu wskazano mocne i słabe strony oraz wyzwania i szanse stające przed ekologicznym rolnictwem w Polsce.