TOPLUMUN SOKAKTAKİ AYNASI: DUVAR YAZILARINDA MİZAHIN KULLANIMI

Abstract

Sosyal hayatta yer alan birçok etmen, bireylerin kendilerini doğrudan ifade etmesinin önünde engel teşkil etmektedir. İnsanlığın bu engeller karşısında direniş yöntemlerinden biri ise mizahtır. Doğrudan ifade edilemeyen hususlar, mizah aracılığıyla dile getirilirken toplumun sosyal, siyasal, ekonomik, kültürel vb. dinamikleri de ayrıntılı olarak açığa çıkmaktadır. Türk kültüründe Keloğlan, Nasreddin Hoca, Karagöz halk mizahının geleneksel temsilcileri olarak kabul edilirken günümüzde küresel bir köy haline gelen dünyada, iletişim kanallarının gelişmesi ve genişlemesi ile mizahın icra biçimlerinin çeşitlendiği görülmektedir. Bir yandan hâlâ geleneksel olarak devam ettirilen mizah, diğer yandan sosyal medya vb. platformlarda sürdürülmektedir. Bu bağlamda mizahın görüldüğü bir başka alan ise kamusal alanlar içerisinde değerlendirilen sokak duvarlarıdır. Gerek bireysel gerekse toplumsal konularla ilgili duygu ve düşüncelerin paylaşıldığı duvar yazılarında dilsel açıdan farklı kullanımların varlığı dikkat çekmektedir. Çalışma kapsamında mizahi bir dil kullanıldığı düşünülen duvar yazıları ele alınmıştır. Yakın dönem duvar yazıları üzerine yapılan bu incelemede; insanlık tarihinin başlangıcından bu yana varlığını sürdüren duvar yazılarının günümüz kent kültürü içerisinde nasıl bir iletişim kanalı olduğu gösterilmiş Türk toplumunda son on yılda (2011-2021) yaşanan sosyal, siyasal, kültürel değişimlerin mizaha nasıl yansıdığı ve bu değişimlerin mizahı nasıl şekillendirdiği değerlendirilmiştir