{"title":"تبارشناسی کیش گنوسی (مطالعه موردی: یهودیت)","authors":"مجتبی زروانی, افسانه فلاح نژاد دلیوندانی","doi":"10.30465/SRS.2020.5515","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"گنوستیسیزم جریان فکری برجستهای است که در سده دوم میلادی وارد جهان فکری یهودی- مسیحی شد و چالشهای فکری مهمی را در حوزۀ الهیات یهودی- مسیحی پدید آورد. این چالشها منجر به بررسی خاستگاه و ریشۀ اندیشههای گنوسی شد و نظریههای مختلفی را به دنبال داشت. یکی از این نظریهها خاستگاه کیش گنوسی را یهودیت میداند. از یک سو استفادۀ گنوسیها از مضامین و حتی واژگان و اصطلاحات عهد عتیق، نشان از عناصر یهودی در این تفکر دارد و از سویی دیگر، یهودی دانستن خاستگاه آیین گنوسی، با گرایش ضدیهودی شدید نظامهای برجسته گنوسی سازگار نیست. بررسی آموزههای یهودی و مقایسه آن با ایدههای محوری تفکر گنوسی مانند «معنا و حقیقت معرفت (گنوسیس)»، «مفهوم نجات غایی» و «وحدت خدا و عارف»، ادعای خاستگاه یهودی تفکر گنوسی را مخدوش میسازد و با توجه به فقدان همگرائی در این مباحث مهم و بنیادین، یهودی دانستن کیش گنوسی منتفی است. این مقاله با رویکردی تحلیلی–انتقادی و با روش تحلیل محتوا به بررسی احتمال خاستگاه یهودی کیش گنوسی پرداخته است.","PeriodicalId":38487,"journal":{"name":"Studies in Regional Science","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2020-08-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Studies in Regional Science","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.30465/SRS.2020.5515","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"Q4","JCRName":"Social Sciences","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
گنوستیسیزم جریان فکری برجستهای است که در سده دوم میلادی وارد جهان فکری یهودی- مسیحی شد و چالشهای فکری مهمی را در حوزۀ الهیات یهودی- مسیحی پدید آورد. این چالشها منجر به بررسی خاستگاه و ریشۀ اندیشههای گنوسی شد و نظریههای مختلفی را به دنبال داشت. یکی از این نظریهها خاستگاه کیش گنوسی را یهودیت میداند. از یک سو استفادۀ گنوسیها از مضامین و حتی واژگان و اصطلاحات عهد عتیق، نشان از عناصر یهودی در این تفکر دارد و از سویی دیگر، یهودی دانستن خاستگاه آیین گنوسی، با گرایش ضدیهودی شدید نظامهای برجسته گنوسی سازگار نیست. بررسی آموزههای یهودی و مقایسه آن با ایدههای محوری تفکر گنوسی مانند «معنا و حقیقت معرفت (گنوسیس)»، «مفهوم نجات غایی» و «وحدت خدا و عارف»، ادعای خاستگاه یهودی تفکر گنوسی را مخدوش میسازد و با توجه به فقدان همگرائی در این مباحث مهم و بنیادین، یهودی دانستن کیش گنوسی منتفی است. این مقاله با رویکردی تحلیلی–انتقادی و با روش تحلیل محتوا به بررسی احتمال خاستگاه یهودی کیش گنوسی پرداخته است.