Schisandra henryi a species with high medicinal potential and pharmacological activities of dibenzocyclooctadiene lignans

Abstract

Schisandra henryi C.B. Clarke (rodzina Schisandraceae), to endemit występujący w prowincji Yunnan w Chinach. S. henryi jest mało znaną rośliną na terenie Europy i Stanów Zjednoczonych. Nieliczne badania dotyczące składu chemicznego S. henryi, głównie naukowców z instytucji chińskich, wykazały obecność związków należących do lignanów, triterpenoidów i nortriteprenoidów. W ostatnim czasie badania zespołu Zakładu Botaniki Farmaceutycznej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego zwracają uwagę na duży potencjał tego gatunku. Prowadzone są badania fitochemiczne, biologiczne i biotechnologiczne. Analiza składu chemicznego wykazała obecność związków z grupy lignanów dibenzylocyklooktadienowych, aryltetralinowych i dibenzylobutanowych oraz polifenoli – kwasów fenolowych i flawonoidów. Innowacyjnym aspektem prowadzonych prac naukowych są szczególnie badania biotechnologiczne skupiające się na zaproponowaniu biomasy z kultur in vitro S. henryi, jako źródła do pozyskiwania ekstraktów i związków biologicznie czynnych, alternatywnych w stosunku do trudno dostępnego materiału zbieranego ze stanowisk naturalnych. Celem pracy był przegląd literatury naukowej dotyczącej badań nad S. henryi, ze szczególnym uwzględnieniem jego charakterystyki botaniczno-ekologicznej, chemicznej i właściwości biologicznych ekstraktów oraz izolowanych związków. Ponadto zasygnalizowano potencjał badań biotechnologicznych prowadzonych na kulturach in vitro S. henryi koncentrujących się na poznaniu ich profilu metabolicznego. W pracy przedstawiono również szczegółową charakterystykę specyficznych dla rodziny Schisandraceae lignanów dibenzocyklotadienowych. Są one obiektem licznych badań naukowych które potwierdzają ich cenne właściwości farmakologiczne. Na szczególną uwagę zasługują ich właściwości hepatoprotekcyjne i hepatoregenerujące, oraz: przeciwzapalne, neuroprotekcyjne, przeciwnowotworowe, przeciwwirusowe, antyoksydacyjne, kardioprotekcyjne, przeciwosteoporotyczne oraz wspomagające leczenie dysfunkcji jelit.