Psoriasis part 1 – clinical picture, pathogenesis, systemic treatment

Abstract

Łuszczyca jest jedną z najczęstszych przewlekłych dermatoz o charakterze zapalnym. Pomimo wielu lat badań, jej etiologia pozostaje wciąż nie w pełni wyjaśniona. Na rozwój i przebieg choroby mają wpływ różne czynniki immunologiczne, genetyczne oraz środowiskowe. Głównym objawem choroby są zazwyczaj suche, łuszczące się zmiany skórne wynikające ze wzmożonej proliferacji naskórka i przewlekłego stanu zapalnego. Jednak obraz kliniczny łuszczycy jest zróżnicowany, a zmiany mogą dotyczyć nie tylko skóry, ale również paznokci, owłosionej skóry głowy czy stawów. W pierwszej części artykułu został przedstawiony obraz kliniczny choroby, jej patogeneza oraz najczęstsze choroby współistniejące u pacjentów. W terapii łuszczycy stosuje się farmakoterapię miejscową, ogólnoustrojową i fototerapię, zarówno w formie monoterapii jak i w leczeniu skojarzonym, w zależności od nasilenia oraz umiejscowienia zmian łuszczycowych. Zastosowana terapia powinna zmniejszać objawy choroby, przy niskim ryzyku wystąpienia działań niepożądanych. W artykule zaprezentowano, zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, możliwości terapii systemowej łuszczycy, stosowanej u pacjentów z umiarkowaną i ciężką postacią choroby. W charakterystyce uwzględniono metotreksat, acytretynę, cyklosporynę, dimetylan fumaranu i apremilast, a także zaprezentowano najnowszy na rynku ogólnoświatowym lek deukrawacytynib, który został zaaprobowany przez EMA na początku 2023 r. W ostatnim podrozdziale artykułu przedstawiono możliwości leczenia biologicznego, zarówno łuszczycy plackowatej, jak i łuszczycowego zapalenia stawów. Terapia ta jest szczególnie polecana u pacjentów, u których nie osiągnięto poprawy stosując w przeszłości co najmniej dwa różne leki podawane doustnie oraz u chorych z przeciwwskazaniami do leczenia systemowego. W podrozdziale uwzględniono przeciwciała dostępne w polskich programach lekowych, które charakteryzują się różnymi mechanizmami działania (inhibitory TNF-α, inhibitory IL-17, inhibitory IL-23), inhibitory kinaz janusowych, a także leki z tych grup, takie jak bimekizumab czy brodalumab, które jeszcze nie są dostępne dla polskich pacjentów.