Şiî Fâtımîlerin Kudüs'ü Haçlılardan Geri alma Girişimleri

Abstract

Papa II. Urbanus kutsal topraklari kurtarmak ve Dogu’daki din kardeslerine yardim etmek amaciyla “Tanri adina savas” sozleriyle Avrupa halklarini buyuk bir Hacli Seferi’ne cagirirken (1095), Islâm dunyasi Sunni Selcuklular ile Şii Fâtimiler arasindaki ustunluk mucadelesinin sikintilarini yasiyordu. Birinci Hacli Seferi ordularinin Avrupa’dan Islâm cografyasi uzerine harekete gectikleri esnada, Artukoglullarinin hâkimiyetindeki Beytulmakdis, Fâtimilerin kusatmasi altindaydi (1098). Selcuklu kuvvetleri ve yerel Turkmen beylikleri devasa Hacli ordularini durdurmaya calisirken, Fâtimi halifesi elcileri araciligiyla onlarla dostane iliskiler kurmaya calisiyordu. Hacli tehlikesini zamaninda idrak edemeyen ve onlarin Kudus’ten vazgecmeyeceklerini cok gec anlayan Fâtimiler, Kudus’un zapt edilmesine ve burada dunya tarihinin gordugu en vahsi katliamlardan birinin gerceklestirilmesine engel olamadilar (1099). Kudus’un Haclilarin eline gecmesinden sonra, Fâtimi kuvvetleri Kudus’u geri almak ve ulkelerini korumak amaciyla Haclilarla defalarca karsi karsiya geldilerse de onlara karsi bir ustunluk elde edemediler (1099-1105). Sonucta Kudus’u kaderine terk etmek zorunda kalan Fâtimilerin, yegâne basarilari Haclilari Askalân onlerinde bir sure durdurabilmek oldu.