Kanglı (Kao-Ch’e) Boyları Hakkında Bir Değerlendirme

Abstract

Orta Asya tarih sahnesinde boylar halinde yasamak ve boy gruplari olusturmak onemli bir ozelliktir. 7. yuzyilin 2. ceyregine kadar uc onemli boy grubu sirasiyla Ting-ling’ler, Kanglilar ve Tolesler olarak gosterilebilir. 627 yilindan sonra soz konusu kucuk boy gruplari daha fazla on plana cikarak kendi adlariyla taninacaklardir. Hunlar zamaninda ana boy grubunun adi kaynaklarda Ting-ling’dir. M.S. 4. yuzyilda bu ana boy grubu adi kaybolarak yerini Kangli adi almistir. Tabgac, Akhun ve Juan-juan gibi uc buyuk siyasi gucun arasinda sikisan dolayisiyla bir devlet kuramayan Kanglilar, kaynaklarda anlatilan kulturel ozellikleri sebebiyle ilginc bir yere sahiptir. Kanglilar yaklasik 200 yil varliklarini koruduktan sonra Toles adiyla yollarina devam edecekler; Gok Turk Kaganliginin ana halk kitlesini meydana getireceklerdir. Daha sonra kendi ozel boy adlariyla anilarak siyasi olaylara katilan boylar aradan gecen asirlardan sonra gunumuz Turk Dunyasinin etnik yapisinin olusumuna katki saglamislardir. Buyuk hanedanlarinin yaninda ana boy gruplarini incelemek bir anlamda Turk tarihinin kokenlerine isik tutmaktir.