Szkice do dziejów wsi Niewiesz

Abstract

Wieś Niewiesz legitymuje się średniowieczną metryką. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach z 1357 r. Początkowo należała do rodziny Chebdów herbu Pomian. Najpóźniej na początku XV w. powstała w miejscowości parafia. Pod koniec XVIII w. majątek Niewiesz stał się własnością Zakrzewskich herbu Wyssogota. Głównie dzięki Józefowi Joachimowi Zakrzewskiemu w 1874 r. został wzniesiony w miejscowości nowy murowany kościół. Z rodziną Zakrzewskich wiąże się także początek rozwoju życia społecznego i kulturalnego Niewiesza. W 1903 r. we wsi zawiązała się Ochotnicza Straż Ogniowa, w 1907 r. otworzono szkołę Polskiej Macierzy Szkolnej, a w 1911 r. zaczęło działać Towarzystwo Pożyczkowo-Oszczędnościowe. W okresie powstania styczniowego w Niewieszu miało miejsce starcie między oddziałami powstańczymi i Rosjanami. Po jego upadku utworzono gminę Niewiesz z siedzibą władz gminnych w Dominikowicach. Dopiero w okresie dwudziestolecia międzywojennego siedzibę gminy przeniesiono z Dominikowic do Niewiesza. Na początku września 1939 r. w rejonie tej wsi toczyły się ciężkie walki armii polskiej z Niemcami o utrzymanie przepraw przez rzekę Wartę. W czasie II wojny światowej uległy całkowitemu zniszczeniu kościół, budynek gminy, szkoła i dwór. Niewiesz w latach 1945‒1954 pełnił ponownie funkcję gminy, w latach 1954‒1972 był siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej i powtórnie w okresie 1973‒1976 zyskał status gminy. Od 1977 r. Niewiesz zatracił swoje znaczenie administracyjne. Położony jest obecnie w gminie Poddębice.