Mieszkańcy Rzeczypospolitej w podróży — ludzie a rzeczy w XVI–XVIII wieku

Abstract

W artykule podjęto próbę identyfikacji rzeczy niezbędnych dla stworzenia tzw. bańki środowiskowej — przestrzeni chroniącej podróżującą szlachtę Rzeczypospolitej przed dyskomfortem wynikającym z konfrontacji z obcą rzeczywistością. Starano się również określić, co mówią „przedmioty podróżne” o swych właścicielach z punktu widzenia historyka kultury, w porównaniu do ustaleń z zakresu socjologii przedmiotów i antropologicznej koncepcji „świata rzeczy”. Zagadnienia zostały omówione na wybranych przykładach podróży edukacyjnych magnatów, dworzanina i studentów w XVI–XVIII w. Podstawą były diariusze z takich wyjazdów, instrukcje rodzicielskie, korespondencja oraz źródła niewykorzystywane dotąd w badaniach historii takich wypraw: testamenty, inwentarze pośmiertne i inwentarze mobiliów zgromadzone w skarbcach magnackich.