{"title":"İDEA VE GERÇEKLİK DİKOTOMİSİNDE CANAVAR İKONOGRAFİSİNDEN “VAN GÖLÜ CANAVARI”NIN MİTSEL PARADİGMASINA","authors":"Mustafa Gürbüz Beydiz","doi":"10.12981/mahder.1187155","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Kültürlerin içinde büyüdükleri coğrafyaya özgü değerler taşıdığı gerçeği anlatılarına, masallarına, hikâyeleri ile mitlerine yansımıştır. Kulaktan kulağa yayılan birçok efsanevi söylem zamanla kültleşerek belli bir inanış bütünü içinde varlığını devam ettirmiştir. Nice nesiller bu öykülerle büyümüş ve gelecek kuşaklarına aktarmıştır. Derin ve karanlık suların ürkütücü, korkulan yapısı psikolojik anlamda insanları derinden etkilemiş, bu suların içinde yaşadığına inanılan birçok mitolojik yaratık gizemini hep korumuştur. Yüceltilerek kutsanmış sulara duyulan saygı da bir anlamda sosyal anksiyeteye dönüşmüştür. Denizlere kıyısı olan halklar için o sularda seyahate çıkmak pagan tanrılara kurbanlar sunularak başlamıştır. Hatta kurban edilen hayvanlara ait kafatasları da apotropaik tözlere dönüşmüş gemilerinin pruvalarına yerleştirilmiştir. Kafatası kültleri zamanla ahşap oyma figürlerle sembolize edilmeye başlanmıştır. Bu metamorfoz gemi süsleme sanatının doğmasına gemilerin estetiksel bir görünüme kavuşmasına da olanak sağlamıştır. Sanatın insanlığın korkularının tarihi kadar geçmişe dayandığı da bu şekilde ifade edilebilir. Suyla ilintili korku duyulan ifrit, yaratık veya canavarların farklı toplumlarda yaklaşık benzer niteliğe sahip olduğu görülmektedir. Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi sınırları içinde yer alan Van Gölü de yöre halkının sosyo-kültürel hayatlarının bir parçasıdır ve kutsal saydıkları sulardan biridir. Bu kutsallığı içinde Van Gölü Canavarı belki de ideadan uzak bir gerçekliktir veya tam tersi. Bu araştırma farklı efsanelerde özellikle sularda yaşadığı düşünülen yaratıkları incelemek ve Van Gölü Canavarı’nın mitsel özelliğini değerlendirmek üzere yapılmıştır.","PeriodicalId":33784,"journal":{"name":"Motif Akademi Halkbilimi Dergisi","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Motif Akademi Halkbilimi Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.12981/mahder.1187155","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Kültürlerin içinde büyüdükleri coğrafyaya özgü değerler taşıdığı gerçeği anlatılarına, masallarına, hikâyeleri ile mitlerine yansımıştır. Kulaktan kulağa yayılan birçok efsanevi söylem zamanla kültleşerek belli bir inanış bütünü içinde varlığını devam ettirmiştir. Nice nesiller bu öykülerle büyümüş ve gelecek kuşaklarına aktarmıştır. Derin ve karanlık suların ürkütücü, korkulan yapısı psikolojik anlamda insanları derinden etkilemiş, bu suların içinde yaşadığına inanılan birçok mitolojik yaratık gizemini hep korumuştur. Yüceltilerek kutsanmış sulara duyulan saygı da bir anlamda sosyal anksiyeteye dönüşmüştür. Denizlere kıyısı olan halklar için o sularda seyahate çıkmak pagan tanrılara kurbanlar sunularak başlamıştır. Hatta kurban edilen hayvanlara ait kafatasları da apotropaik tözlere dönüşmüş gemilerinin pruvalarına yerleştirilmiştir. Kafatası kültleri zamanla ahşap oyma figürlerle sembolize edilmeye başlanmıştır. Bu metamorfoz gemi süsleme sanatının doğmasına gemilerin estetiksel bir görünüme kavuşmasına da olanak sağlamıştır. Sanatın insanlığın korkularının tarihi kadar geçmişe dayandığı da bu şekilde ifade edilebilir. Suyla ilintili korku duyulan ifrit, yaratık veya canavarların farklı toplumlarda yaklaşık benzer niteliğe sahip olduğu görülmektedir. Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi sınırları içinde yer alan Van Gölü de yöre halkının sosyo-kültürel hayatlarının bir parçasıdır ve kutsal saydıkları sulardan biridir. Bu kutsallığı içinde Van Gölü Canavarı belki de ideadan uzak bir gerçekliktir veya tam tersi. Bu araştırma farklı efsanelerde özellikle sularda yaşadığı düşünülen yaratıkları incelemek ve Van Gölü Canavarı’nın mitsel özelliğini değerlendirmek üzere yapılmıştır.
这反映在他们的故事、故事和真理神话中,他们在成长的过程中携带着自己的价值观。许多传说,已经被听到,随着时间的文化而演变,并继续存在于他们的所有信仰中。许多代人都伴随着这些故事长大,并将它们转移到下一个环境中。Derin ve karanlık sularınürkütücü,korkulan yapısıpsikolojik anlamda insanlarıderinden etkilemiş,bu sulrın içinde yaşadığına inanılan birçok mitolojik yaratık gizemini hep korumuştur。对圣水的尊重也成为社会焦虑。岸上的人,在水上旅行的人,开始向异教徒的神献祭。事实上,牺牲的动物的头部被放置在热带甲板的屋顶上。他的头开始象征着文化中的林业人物。这种变形也确保了船只可以看到装饰艺术的美学外观。这就是艺术在人类恐惧史上的表现方式。可以看出,在不同的社会中,有一种流体、生物或野兽几乎是一样的。凡湖位于土耳其东安那托利亚地区的边界内,是该地区社会文化生活的一部分,也是圣地之一。在这个避难所里,范湖怪物可能是一个与想法或相反的现实。Bu araştırma farklıefsanelerdeözellikle sularda yaşadığıdüşünülen yaratıklarıincelemek ve Van GölüCanavarı'nın mitselözellyğini değerlendirmeküzere yapılmı。