Tradycja a praktyki dominacji w obrębie płci na przykładzie huculskiego kolędowania

Abstract

Tradition and the practices of gender domination on the example of hutsul carolling The Christmas custom of carolling occupies a very special place in the life of Hutsulshchyna inhabitants. Referred to as a religious rite, for a long time Hutsul carolling has been an object of numerous studies that shape ideas about it. In spite of the functioning of many forms of carolling in these areas, both researchers and the inhabitants of the Ukrainian Carpathians recognize as the most important the male form of carolling, which marginalized the role of women. However, on closer inspection it turns out that women also have an exceptional impact on the course of tradition, often taking the initiative in carolling. The article focuses on the, hitherto disregarded in the literature gender, relations within the Hutsul carolling. It also analyses the connection between discourse and social practices manifested in male and female forms of carolling. A look at the official and non-official character of tradition as well as relations between genders and any crises connected with them highlights the domination and symbolic power within the gender domain. Tradycja a praktyki dominacji w obrebie plci na przykladzie huculskiego koledowania Bozonarodzeniowy zwyczaj koledowania zajmuje szczegolne miejsce w zyciu mieszkancow Huculszczyzny. Określane jako rytual religijny huculskie koledowanie od dawna stanowi obiekt wielu prac naukowych, ktore ksztaltują wyobrazenia na jego temat. Na tych terenach funkcjonuje wiele form koledowania. Za najistotniejsze, zarowno badacze, jak i mieszkancy Karpat ukrainskich, uznają koledowanie mezczyzn, w ktorym marginalizowana jest rola kobiet. Przy blizszym przyjrzeniu okazuje sie jednak, ze rowniez i one mają szczegolny wplyw na przebieg tradycji, niejednokrotnie przejmując koledniczą inicjatywe. Artykul skupia sie na nieuwzglednianych dotąd w literaturze przedmiotu relacjach plci w obrebie huculskiego koledowania. Analizuje rowniez związek dyskursu i praktyk spolecznych przejawiających sie w koledzie kobiecej i meskiej. Przyjrzenie sie kwestiom oficjalności i nieoficjalności oraz relacjom miedzy plcią a wszelkiego rodzaju kryzysami pozwala zwrocic uwage na uwidaczniającą sie dominacje oraz przemoc symboliczną w obrebie plci.