İbn Cüzey’in Bazı Tefsir Eserlerindeki Üslup ve Usûl Sorunlarına Yaklaşımına İlişkin Bir Değerlendirme

Abstract

Bu calismada, Ibn Cuzey’in  et-Teshil li ‘ulumi’t-tenzil adli eserinin onsoz ve mukaddimeleri, tefsirde uslup ve usul sorunlarina yaklasimi acisindan incelenmistir. Ibn Cuzey, eserine ilki  faydali konular ve kullȋ kaideler den; ikincisi  Kur’an’da sik gecen lafizlarin anlamlarinin islendigi bir lugatce den olusan iki mukaddime yazmis;  boylece takip ettigi usulu ve uslubu hakkinda bilgiler vermis; girizgâhta ise  et-Teshȋl ’i, hangi saiklerle yazdigini ve amacini genel ifadelerle aciklamistir. Bu baglamda klasik tefsir kulliyatindaki bazi eserleri, bazen isim vererek ama daha cok mechul kipte elestirmis ve bu sorunlarin nasil asilabilecegine dair onerilerde bulunmustur. Onun bunu yapmaktan kasti, oncelikle tefsirde usul ve uslubun onemini ortaya koymak; boylelikle akademik anlamda tefsirle ilgilenenlere ve sade okurlara saglikli bir perspektif kazandirmak, ardindan da okura bu muhtasar eserin nasil okunacagina iliskin rehberlik etmektir. Makalenin onemi de buradan kaynaklanmaktadir. Makalede, ilmi sahsiyetinden tefsir mukaddimelerine kivrilan bir uslupla betimleyici bir dil kullanilmis, sonra da tahlil-tenkit eksenli bir yaklasimla genel bir degerlendirme yapilmistir.