Manuscript "Happy Belarusian Nobleman" XVII–XVIII Centuries from the Collection of Ivan Franko

Abstract

Przedmiotem analizy w artykule jest opublikowany przez Iwana Frankę pamiętnik Tomy-Konstantija Dusiackiego-Rudomyny, „szczęśliwego białoruskiego szlachcica”, żyjącego na przełomie XVII–XVIII w. Ten niewielki rękopis składa się z krótkich opowiadań, z elementami diariusza, autobiografii i kroniki rodzinnej. W kontekście historii codzienności oraz historii mentalności jest to niezmiernie ciekawy dokument nie tylko o znaczeniu ogólnohistorycznym, lecz również przynoszący informacje na temat modelu życia prywatnego białoruskiego przedstawiciela epoki baroku. Autor diariusza stara się wpisać swoją małą historię w przestrzeń burzliwej historii Rzeczypospolitej ostatnich trzech dziesięcioleci XVII–początku XVIII w. Swój życiorys przedstawia na szerokim tle politycznych uwarunkowań współczesności. Osobista historia ginie jednak w opisywanych przez diarystę wydarzeniach historycznych. Biograficzny zapis pozostaje pod względem kompozycji oraz struktury literackiej utworem niedoskonałym. Wspomnienia Dusiackiego-Rudomyny są interesującym źródłem informacji, zarówno jeśli chodzi o fakty historycznych, jak i o sposób ich postrzegania przez przedstawicieli różnych grup społecznych. W diariuszu pojawiają się także wpisy tworzone na podstawie plotek i domysłów związanych z życiem i działalnością osób współczesnych autorowi. Przeprowadzona analiza pozwala zrekonstruować rzeczywistość, która funkcjonowała poza „oficjalnymi” źródłami historycznymi. Memuarystyka, uwzględniając plotki, ustne przekazy, legendy, pozwala odtworzyć historię codzienności, a także panoramę społeczną XVII–XVIII w.