Polifunkcyjność nazwisk w utworze Walentego Barczewskiego „Kiermasy na Warmii”

Abstract

Celem opracowania jest analiza strukturalna, semantyczna i funkcjonalna nazwisk rodzinnych bohaterów występujących w utworze „Kiermasy na Warmii” Walentego Barczewskiego. Akcja utworu toczy się w gospodarstwie wiejskim we wsi na terenie południowej Warmii w drugiej połowie XIX wieku. Zastosowano metody filologicznej analizy i interpretacji onimów stosowane w onomastyce literackiej. Ustalono, że analizowane onimy to nazwiska polskie, przejrzyste etymologicznie i semantycznie, utworzone według jednolitych modeli strukturalnych: nazwiska męskie zakończone na -ski, żeńskie na -ska i formy zbiorowe rodzin w liczbie mnogiej. Dodatkowo wszystkie analizowane antroponimy były ściśle związane z rzeczywistością pozajęzykową, derywowane podobnie jak przymiotniki odmiejscowe od nazw wsi leżących na terenie południowej Warmii. Analiza językowo-funkcjonalna i semantyczna nazwisk, pozwoliła ukazać ich polifunkcyjny charakter, wydzielić wiele funkcji przypisywanych onimom w tekstach literackich. Są to takie funkcje jak: identyfikacyjno-dyferencjacyjna, lokatywna, socjologiczna, prestiżowa, tożsamościowa, socjolingwistyczna, emotywna i perswazyjna. Analizowane nazwiska mogą być przykładem kumulacji różnych funkcji pełnionych przez te same antroponimy.