A notary ensuring security of transactions – expectations versus reality

Abstract

Notariusz, w zakresie uprawnień do dokonywania czynności notarialnych, działa jako osoba zaufania publicznego, a zdziałane przez niego zgodnie z prawem czynności mają charakter dokumentu urzędowego. Dokonując czynności, jest on obowiązany czuwać nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów nie tylko stron, lecz także innych osób, dla których dokonywana czynność może powodować skutki prawne. Winien odmówić dokonania czynności notarialnej sprzecznej z prawem. Praca powstała na podstawie badań dokonanych metodą dogmatycznoprawną. W artykule podjęto rozważania, które doprowadziły do wniosku, że zarówno piśmiennictwo, jak i orzecznictwo kreują niekiedy zbyt daleko idące oczekiwania wobec notariusza co do sposobów i granic w zapewnieniu przez niego bezpieczeństwa obrotu. Co prawda granice aktywności notariusza jako gwaranta bezpieczeństwa obrotu prawnego są określone przez ustawę Prawo o notariacie, to jednak istniejąca w ich ramach przestrzeń powinna być przedmiotem dookreśleń jego postaw przez doktrynę i orzecznictwo w sposób, który jest możliwy do ich realizacji.A notary, within the powers to perform notarial acts, acts as a person of public trust and the acts performed by him/her in accordance with the law have the character of an administrative document. When performing the act, he/she is obliged to ensure that the rights and legitimate interests not only of the parties, but also other persons for whom the act may have legal consequences, are duly protected. He/she should refuse to carry out a notarial act that is against the law. This work was written on the basis of research carried out by an investigation of the law in force. It presents arguments that lead to a conclusion that both literature and judicial decisions sometimes create too far-reaching expectations of a notary as to the ways and limits of ensuring security of transactions. Although the limits for a notary’s activity as a guarantor of security of legal transactions are set by law – the Law on Notaries, the lacunae existing within it should be a subject of a scholarly and judicial discussion to define the acts of notaries so it may be implemented.