ERİŞİLEBİLİRLİK ve KENT MEYDANLARIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: SAKARYA/ARİFİYE MEYDANI ÖRNEĞİ

Abstract

Kamusal alan ornekleri olan kent meydanlarinin evrensel tasarim prensipleri dogrultusunda, erisilebilirlik standartlari dikkate alinarak planlanmasi ve surdurulmesi toplumu olusturan farkli ozellikteki bireyler icin onem tasimaktadir. Bu makalede engelli bireylerin erisilebilirlik konusunda yasadiklari sorunlar kent meydanlari baglaminda ele alinmistir. Calismada uc kisiden olusan gorme engelli birey grubuyla secili bir kent meydaninda yerinde deneyimleme calismasi yapilmistir. Sakarya Ili, Arifiye Meydani, bulundugu konumu ile ticaret ve sanayi alaninda gelisimini arttirarak imkanlarini genisletmekte olmasi ve engelli bireylere is olanagi konusunda calisma alani yaratmasi nedenleriyle tercih edilmistir. Alan calismasinda yer alan katilimcilarin seciminde rastgele atama teknigi kullanilmis, oncesinde arastirmanin amaci, yararlari, yurutme sekli ve kendilerinden beklenenler konusunda bilgi verilmistir. Katilimci grubu alanda gunluk zorunlu ihtiyaclari dogrultusunda kullanabilecekleri varsayilan ve onceden belirlenmis bir guzergâhta rehber esliginde dolasim yaparak, kent meydanini yerinde deneyimlemis, “evrensel tasarim prensipleri” dogrultusunda hazirlanan formun doldurulmasina bireysel olarak katilim gostermislerdir. Bu dogrultuda mevcut yapili Arifiye Kent Meydaninin evrensel tasarim ilkeleri ve belirlenen alt parametrelerine uygunlugu degerlendirilmistir. Gerceklestirilen vaka calismasi sonucunda, meydanin fiziki kosullarinin farkli yas ve engel gruplarina sahip olan bireyler icin yetersiz kaldigi, alanda erisim sorunlari yasandigi tespit edilmis, engelli bireylerin fiziksel ve sosyal anlamda erisim sorunlarina yanit bulabilecegi bir ornek meydan tasarimi onerilmistir. Kentin yasam alanlarinin toplumu olusturan bireyleri ayristirici degil, butunlestirici ve evrensel tasarim ilkeleri dogrultusunda yapilandirilmasinin gerekliligi surdurulebilir ve insana saygili bir kentsel tasarim icin gerekli gorulmustur. Yurutulen calismanin mevcut yapili farkli kamusal alanlarda ve farkli denek gruplariyla bircok kez yinelenebilmesi soz konusudur.