AN ANALYSIS OF THE COMPETITIVENESS LEVELS OF FIRMS OPERATING IN THE MILK SECTOR USING PORTER'S DIAMOND MODEL: THE CASE OF ARDAHAN CITY

Abstract

Tayfun YILDIZ Dr. Öğretim Üyesi Ardahan Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi tayfunyildiz@ardahan. edu.tr orcid id: 0000-00015145-8677 ÖZ Günümüzün en önemli sosyo-ekonomik etkenine sahip olan endüstrilerden birisi olarak kabul edilen süt sektörü birçok alt dalları bünyesinde barındıran faaliyet kolu olarak öne çıkmakta olup ülkemizde de son yıllarda büyük bir geliĢim göstermektedir. Bu geliĢmenin düzeyini, temel değiĢkenlerini ve dinamiklerini anlamak ve sektörün sürdürülebilir rekabet üstünlüğüne katkıda bulunmak, sektör ve bölge ekonomisi için önem taĢımaktadır. Bu çalıĢmada Porter’ın elmas modeli kullanılarak Ardahan’daki süt sektörünün ulusal rekabetçilik analizi yapılmıĢtır. Modeldeki faktör koĢulları, talep koĢulları, ilgili ve destekleyici sektörler, firma stratejisi, yapı ve rekabet koĢulları ve devlet desteği ve uygulamalar boyutları irdelenmiĢtir. Bulgulara göre, kümenin faktör koĢullarında personel ve hammadde maliyetleri, talep koĢullarında yerel talebin uluslararası talep haline gelme düzeyi ve komĢu ülke payı, ilgili ve destekleyici sektörler koĢullarının tamamı, firma stratejisi ve rekabet koĢullarında KOBĠ yapılanması ve yenilikçilik yapma düzeyi, devlet ve uygulamalara iliĢkin koĢulların tamamının düĢük ve geliĢmemiĢ ve vasat faktörler olduğu bulunmuĢtur. Elmas modeline ait alt boyutlar arasındaki iliĢkiler incelendiğinde en yüksek iliĢki ilgili destekleyici endüstriler ile devlet destekleri arasında çıkmıĢtır. En düĢük iliĢki ise faktör koĢulları ile devlet destekleri arasında bulunmuĢtur. Ġlgili ve destekleyici endüstriler (2,46) ve devlet destekleri (2,27) geliĢmemiĢ ve vasat faktörlerdir. Talep koĢulları (2,94), firma stratejisi ve rekabet (3,22) nispeten geliĢmiĢ, faktör koĢulları (3,48) ise geliĢmiĢ faktörler arasında yer almaktadır.