(Nie)mobilność, zamieszkiwanie oraz płeć w praktykach i dyskursach rozwodu w wiejskiej społeczności. Etnografia rolniczej gminy wschodniego Mazowsza

Abstract

W artykule analizuję relacje między upłciowionymi praktykami i dyskursami rozwodu w wiejskiej społeczności a ścieżkami (nie)mobilności mieszkanek wsi. Pokazuję, że „pionierki rozwodu”, czyli kobiety z rolniczych, konserwatywnych społeczności, które w lokalnym świecie społecznym jako pierwsze przeprowadziły rozwód, wypracowały alternatywne strategie pozostawania na wsi. Nie chciały uciekać, wyjeżdżać, emigrować na stałe do miasta lub za granicę, czyli korzystać z typowej ścieżki stawania się ex-żoną. Opisuję, jakie wzorce radzenia wypracowywały po 1989 roku, aby nadal móc we wsi mieszkać. Wyjaśniam subwersje stosunku do własności i dziedziczenia, ich związki z tradycyjnymi wzorcami kobiecości i męskości. Skupiam się na upłciowionych wzorcach (nie)mobilności w tym przypadku będących strategiami wyboru wsi jako miejsca do życia. Wnioski prezentuję w ramach studium przypadku Mirki, wielodzietnej matki, która po rozwodzie traci swój dom, co sprawia, że musi rozwinąć sprawcze wzorce radzenia sobie. Praktyki Mirki pokazuję na tle innych wariantów działania i dyskursów moralnych wokół rozwodu w badanej przeze mnie od 2017 roku gminie wschodniego Mazowsza.