Yahudi Dualarında Kudüs

Abstract

Yahudilik, ozellikle Kral Davut doneminden itibaren Kudus ile kimlik bulan, yasanilabilen ve ozdeslestirilen bir dindir. Yahudilere gore Kudus’te Davut ve oglu Suleyman zamaninda yasanilan dini ve siyasi hayat, belleklerinde unutulmamasi ve yeniden yasanilmasi gereken bir idealdir. Yahudilerin dini hayatinin vazgecilmez bir parcasi olan ve ozellikle II. Mabed’in yikilmasiyla dinin odagina yerlesen dualar, Kudus’un onlar icin ifade ettigi anlami acik bir sekilde ortaya koymakta ve Yahudi inanc tarihinin birer ozeti olarak kabul edilmektedir. Duzenli olarak, bayramlarda ve gecis donemleri ve bazi ozel durumlarda yapilan Yahudi dualarinda Kudus’e yonelik vurgular, Tanri’nin yuceltilerek kendisinden barisin ve kurtulusun istenildigi, kurtulusun Mesih’in gelisi, Mabed’in insasi ve Kudus’e barisin hâkim olmasiyla gerceklesecegine isaret eden bir gorunum arz etmektedir. Bu baglamda Amida duasi, Mesih’in gelisi, Yahudilerin Kudus’te toplanmasi ve adaletin saglanmasi neticesinde kurtulusun gerceklesmesine yonelik vurgulari nedeniyle Kudus vatandasliginin yani Yahudi olmanin bir simgesi olarak kabul edilmektedir. Dolayisiyla Yahudilerin belleginde Kudus unutulmamasi gereken olarak tezahur etmekte ve dillerinde “Kudus’u yeniden insa et” seklinde yer alan bir “Yahudi Umidi” olarak her zaman onemini ve degerini korumaktadir. Bu calismada cesitli zamanlarda ve sekillerde yapilan Yahudi dualarina odaklanmak suretiyle, Kudus’un Yahudi dualarinda ne sekilde yer aldigi ve onlar icin ne anlam ifade ettigi fenomenolojik yontem araciligiyla anlasilmaya ve ortaya konulmaya gayret edilmektedir.