OSMANLI DÖNEMİ İNSAN FİGÜRLÜ ÇİNİ TASVİRLERİNDE BAŞ SÜSLEMELERİ

Abstract

Kiyafetin onemli bir parcasi olan bas suslemelerinin, Orta Asya’dan baslayarak Hun, Goktur, Uygur, Buyuk Selcuklu ve Anadolu Selcuklu, Osmanli ve Cumhuriyet doneminden gunumuze kadar her donemde farkli bicim ve sekillerde kullanildigi gorulmustur. Kiyafetin tamamlayici bir parcasi olan basliklar; bircok uygarliktan etkilenerek hem sanatsal hem de kulturel etki ile her donemi etkiledigi gibi Osmanli Imparatorlugunu da etkilenmis ve bu donemde de cesitli baslik turlerinin kullanildigi gorulmustur. Turk kadin ve erkek basliklari, suslenme amaci disinda toplum icindeki makam, mevki ve statuyu gosterme amaciyla kullanilmis ve farkli sekillerde kullanilan basliklar donemlere gore kulturel etkilesimle geliserek devam etmistir. Osmanli doneminde Islamiyet’in kabulunden sonra bu basliklar, basi orten kumaslarla birlestirilip kullanilmistir. Bu baslik cesitlerini donemin seramik, cini gibi kullanima yonelik urunleri, yazma eserler, resim ve minyatur gibi eserlerde yer alan insan figurlu tasvir betimlemelerinde donemi yansitan basliklar ile karsilasilmaktadir. Bu baglamda Osmanli donemi bitkisel bezemenin hakim oldugu cini eserlerde figuratif betimlemeler arastirilmistir. Insan figurlu tasvirlerde donemin giyim kusamini yansitan ornekler ele alinarak kiyafetin onemli bir parcasi olan bas suslemeleri incelenmis ve orneklerle aciklanmasi amaclanmistir.