{"title":"ارزیابی تناسب اراضی برای کاربری توسعه شهری شهرستان مشکینشهر با استفاده از رویکرد فازی-تحلیل سلسله مراتبی و GIS","authors":"مهسا صفری پور, داریوش ناصری","doi":"10.22034/JEST.2020.11173","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"زمینه و هدف: امروزه بسیاری از شهرهای کشور ما با توجه به گسترش نامحدود و بدون برنامه خود سبب دستاندازی به محیطهای طبیعی و از بین بردن آنها شده اند. در این زمینه، ارزیابی توان اکولوژیک میتواند گامی موثر در جهت برنامهریزی استفاده درست از سرزمین باشد. در این پژوهش شهرستان مشکینشهر استان اردبیل به دلیل این که در معرض مخاطرات محیط زیستی قرار گرفته، جهت ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری انتخاب شد. \nروش بررسی: برای این کار با در نظر گرفتن معیارهای اصلی شیب، ارتفاع، جهت شیب، فاصله از راه ارتباطی، فاصله از گسلهای فعال، فاصله از رودخانه،کاربری اراضی، اقلیم و فاصله از سکونت گاه های شهری، وزندهی به معیارها با روش تحلیل سلسله مراتبی و استانداردسازی با روش فازی انجام و در ادامه در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی لایهها با فرایند ترکیب خطی وزنی رویهم گذاری شده و نقشه تناسب توسعه شهری تهیه شد. \nیافتهها: بر اساس نتایج بدست آمده، درصد شیب و دسترسی به راه ارتباطی از تأثیر بیش تری در ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری در شهرستان برخوردار است. همچنین نتایج نشان داد که 99/584 کیلومتر مربع (62/15%) از سطح منطقه فاقد تناسب، 24/946 کیلومتر مربع (26/25%) دارای تناسب متوسط، 86/1809 کیلومتر مربع (33/48%) دارای تناسب زیاد و 6/403 کیلومتر مربع (77/10%) دارای تناسب خیلی زیاد برای توسعه شهری است. \nبحث ونتیجهگیری: بر اساس نتایج قسمتهای مرکزی شهرستان مشکینشهر از بیش ترین پتانسیل برای توسعه شهری برخوردار است و سایر قسمت های شهرستان با اجرای فرآیند آمایش سرزمین بهتر است به کاربری دیگری تعلق گیرد.","PeriodicalId":15762,"journal":{"name":"Journal of Environmental Science and Technology","volume":"77 1","pages":"207-220"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2020-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Journal of Environmental Science and Technology","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.22034/JEST.2020.11173","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
زمینه و هدف: امروزه بسیاری از شهرهای کشور ما با توجه به گسترش نامحدود و بدون برنامه خود سبب دستاندازی به محیطهای طبیعی و از بین بردن آنها شده اند. در این زمینه، ارزیابی توان اکولوژیک میتواند گامی موثر در جهت برنامهریزی استفاده درست از سرزمین باشد. در این پژوهش شهرستان مشکینشهر استان اردبیل به دلیل این که در معرض مخاطرات محیط زیستی قرار گرفته، جهت ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری انتخاب شد.
روش بررسی: برای این کار با در نظر گرفتن معیارهای اصلی شیب، ارتفاع، جهت شیب، فاصله از راه ارتباطی، فاصله از گسلهای فعال، فاصله از رودخانه،کاربری اراضی، اقلیم و فاصله از سکونت گاه های شهری، وزندهی به معیارها با روش تحلیل سلسله مراتبی و استانداردسازی با روش فازی انجام و در ادامه در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی لایهها با فرایند ترکیب خطی وزنی رویهم گذاری شده و نقشه تناسب توسعه شهری تهیه شد.
یافتهها: بر اساس نتایج بدست آمده، درصد شیب و دسترسی به راه ارتباطی از تأثیر بیش تری در ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری در شهرستان برخوردار است. همچنین نتایج نشان داد که 99/584 کیلومتر مربع (62/15%) از سطح منطقه فاقد تناسب، 24/946 کیلومتر مربع (26/25%) دارای تناسب متوسط، 86/1809 کیلومتر مربع (33/48%) دارای تناسب زیاد و 6/403 کیلومتر مربع (77/10%) دارای تناسب خیلی زیاد برای توسعه شهری است.
بحث ونتیجهگیری: بر اساس نتایج قسمتهای مرکزی شهرستان مشکینشهر از بیش ترین پتانسیل برای توسعه شهری برخوردار است و سایر قسمت های شهرستان با اجرای فرآیند آمایش سرزمین بهتر است به کاربری دیگری تعلق گیرد.