ОРАЛДАҒЫ ГЕРОНТОЛОГИЯЛЫҚ НАУҚАСТАРДЫҢ КАПЛАН-МАЙЕР БОЙЫНША ТАНЫМДЫҚ БҰЗЫЛУЛАРҒА БАЙЛАНЫСТЫ САҚТАЛУЫ

Abstract

Когнитивные нарушения в престарелом возрасте влияют на продолжительность жизни. Целью данной работы было определение выживаемости геронтологических пациентов в зависимости от категории когнитивных нарушений и семейного статуса, проживающих в стационаре или семье. За октябрь-ноябрь 2021 года опрошено 596 пациентов медицинских организаций («Уральский центр оказания социальных и специальных услуг», «Городская поликлиника №1») старше 60 лет обоего пола, проживающих в Уральске, в ходе перекрестного одновыборочного кросс-секционного рандомизированного исследования, с использованием стандартизированной мини-экспертизы психического состояния (SMMSE) для исследования категории когнитивных нарушений. Исследование было не слепым, c добровольным информированным согласием. Методы исследования: информационно-аналитические, социологические, статистические. Статистический материал обработан IBM SPSS Statistics version 28,0 для Windows с использованием метода Каплан-Майера. В результате исследования была дана характеристика психологического здоровья, уровня депрессии, социализации лиц старшего возраста, проживающих в домах престарелых (55,4%) или в семье (41%). Кумулятивная выживаемость лиц пожилого и старческого возраста с когнитивными нарушениями минимум на пять лет меньше (ДИ от 65,566 до 68,216 лет) чем у лиц без когнитивных нарушений (ДИ от 74,08 до 74,029 лет). Среди лиц преклонного возраста города Уральска с отсутствием когнитивных нарушений, живущих в семье среди родных, в браке, отмечается более высокая степень социальных контактов (социализация), но распространенность депрессии и одиночества/социальной изоляции имеет высокий уровень 95%. Депрессия и одиночество/социальная изоляция взаимосвязаны и влияют друг на друга, и эти проблемы необходимо решать для улучшения качества жизни лиц пожилого возраста. Когнитивные нарушения могут быть прогностическими критериями для диагностики депрессии под необходимым контролем. Найдено, что когнитивные нарушения влияют на выживаемость геронтологических пациентов в сторону ухудшения в пределах от 5 до 10 лет. Социализация улучшает качество жизни лиц пожилого возраста. Қартайған кездегі когнитивті бұзылулар өмір сүру ұзақтығына әсер етеді. Жұмыстың мақсаты – геронтологиялық науқастардың когнитивті бұзылулар санатына және отбасылық жағдайына байланысты, стационарда немесе отбасында өмір сүруін анықтау. Материал және әдістемелер: 2021 жылдың қазан-қараша айларында медициналық ұйымдардың (Орал әлеуметтік және арнаулы қызметтер көрсету орталығы, №1 қалалық емхана) Орал қаласында тұратын 60 жастан асқан екі жыныстағы 596 емделушімен айқаспалы сауалнама арқылы когнитивті бұзылулар санатын зерттеу үшін Стандартталған шағын психикалық мемлекеттік емтиханды (SMMSE) пайдалана отырып, секциялық, бір үлгілі, көлденең қималық, рандомизацияланған зерттеулер жүргізілді. Зерттеу ерікті түрде ақпараттандырылған келісіммен өткізілді. Зерттеу әдістері: ақпараттық-аналитикалық, әлеуметтік, статистикалық. Статистикалық материал Windows жүйесіне арналған IBM SPSS Statistics 28.0 нұсқасы Каплан-Майер әдісі арқылы өңделді. Нәтижелер: қарттар үйінде (55,4%) немесе отбасында (41%) тұратын егде жастағы адамдардың психологиялық денсаулығының, депрессия деңгейінің, әлеуметтенуінің сипаттамасы берілді. Когнитивті бұзылыстары бар егде жастағы және қарт адамдардың жиынтық өмір сүру ұзақтығы когнитивті бұзылыстары жоқ адамдарға (CI 74,08 - 74,029 жас) қарағанда кем дегенде бес жылға қысқа (CI 65,566 - 68,216 жас). Орал қаласындағы танымдық бұзылыстары жоқ, отбасында туыстарының арасында тұратын, некеде тұратын егде жастағы адамдар арасында әлеуметтік байланыстар (әлеуметтену) жоғарырақ, бірақ депрессия мен жалғыздық/әлеуметтік оқшаулану деңгейі 95% жоғары. Депрессия мен жалғыздық/әлеуметтік оқшаулану өзара байланысты және бір-біріне әсер етеді және бұл мәселелерді егде жастағы адамдардың өмір сүру сапасын жақсарту үшін шешу қажет. Когнитивті бұзылулар қажетті бақылау кезінде депрессияны диагностикалаудың болжамдық критерийлері болуы мүмкін. Когнитивті бұзылулар геронтологиялық науқастардың өмір сүруіне 5 жылдан 10 жылға дейінгі диапазондағы нашарлау бағытында әсер етеді. Әлеуметтену қарт адамдардың өмір сүру сапасын жақсартады. Cognitive impairment in old age affects life expectancy. Objective is to determine the survival rate of gerontological patients depending on the category of cognitive impairment and family status living in a hospital or family. 596 patients of the medical organizations ("Ural centre of social and special services", "City polyclinic № 1") over 60 years of both sexes, living in Uralsk were interviewed in cross-sectional single-sample randomized study, using Standardized Mini Mental State Examination (SMMSE) to study the category of cognitive impairment during October-November 2021. The study was a non-blinded, voluntary, informed consent study. Research methods: informational-analytical, sociological and statistical. Statistical material was processed by IBM SPSS Statistics version 28.0 for Windows using the Kaplan-Meier method. Psychological health, level of depression, and socialization of older people living in nursing homes (55.4%) or with family (41%) were characterized. The cumulative survival of older adults with cognitive impairment is at least five years shorter (CI 65.566 to 68.216 years) than that of those without cognitive impairment (CI 74.08 to 74.029 years). Among the elderly of Uralsk city with no cognitive impairment, living in a family among relatives, married, there is a higher degree of social contacts (socialization), but the prevalence of depression and loneliness/social isolation has a high level of 95%. Depression and loneliness/social isolation are interrelated and influence each other, and these issues must be addressed to improve the quality of life of older adults. Cognitive impairment may be prognostic criteria for the diagnosis of depression under necessary supervision. Cognitive impairment affects the survival of gerontological patients in a deteriorating range of 5 to 10 years. Socialization improves quality of life in the elderly.