{"title":"Interactive effects of nitrogen fertilizer sources and soil acidity on ammonia volatilization","authors":"Mostafa Behbouiehjozam, M. Karimi, A. Bostani","doi":"10.52547/envs.2021.33552","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"سابقه و هدف: اگرچه مصرف کودهای شیمیایی برای افزایش تولید در واحد سطح محصولات کشاورزی ضرورت داشته و سالانه در کشور حدود دو میلیون تن کودهای نیتروژنی مصرف میشود لیکن بخش زیادی از کودهای مصرفی جذب گیاه نشده (بیشاز 80 درصد از کودهای مصرف شده در برخی از مزارع گندم کشور) و بصورت گاز از سطح خاک به اتمسفر وارد شده و موجب آلودگی هوا میگردد. بنابراین بررسی راهکارهای کاهش تصعید نیتروژن در بخش کشاورزی ضرورت داشته و تحقیق اخیر با هدف اندازهگیری میزان تصعید نیتروژن و تعیین مناسبترین منبع کود نیتروژنی برای خاکهای با اسیدیته مختلف کشور طراحی و اجرا گردید. مواد و روشها: در مرحله اول نسبت به طراحی و ساخت دستگاه اندازهگیری تصعید نیتروژن اقدام گردید. خاکهای با اسیدیته مختلف از موسسه تحقیقات چای کشور واقع در لاهیجان و همچنین ایستگاه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در شهرستان اشکذر از توابع استان یزد تهیه گردید. سپس اثر پنج نوع کود نیتروژنی (سولفات آمونیوم، نیترات آمونیوم، اوره، اوره با پوشش گوگردی و نیترات پتاسیم) و سه سطح اسیدیته خاک (5/4، 5/6 و 88/7) بر میزان تصعید روزانه و تجمعی نیتروژن به مدت 22 روز بررسی شد. تیمارهای تحقیق در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طراحی و در مرکز ملی تحقیقات شوری اجرا گردید. نتایج و بحث: نتایج نشان داد که اسیدیته خاک و نوع کود نیتروژنی تاثیر معنیداری بر میزان تصعید نیتروژن و هدرروی آن دارند. بیشاز 59 درصد از نیتروژن مصرفی از طریق کود سولفات آمونیوم در خاک با pH 88/7 بصورت گاز آمونیاک از دسترس گیاه خارج و موجب آلودگی هوا میگردد. این میزان برای کودهای نیترات آمونیوم و اوره به ترتیب معادل 49 درصد و برای اوره با پوشش گوگردی و نیترات پتاسیم به ترتیب معادل 6/7 و 018/0 درصد است. کمترین تصعید نیتروژن در تمامی سطوح اسیدیته خاک مربوط به کود نیترات پتاسیم بود. میزان تصعید نیتروژن از این کود در تمام سطوح pH خاک بسیار ناچیز و کمتر از 07/0 میلیگرم نیتروژن خالص در کل دوره آزمایش (22 روز) بود. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد با کاهش pH خاک از 88/7 به 5/6 میزان کل نیتروژن تصعید شده در مورد کودهای سولفات و نیترات آمونیوم کاهش و به ترتیب از 15/227 و 82/189 به 39/2 و 99/0 میلیگرم نیتروژن خالص در کل دوره آزمایش (22 روز) کاهش یافت. میزان کل نیتروژن تصعید شده از کودهای سولفات و نیترات آمونیوم از خاک با pH معادل 5/4 به ترتیب معادل 51/2 و 33/1 میلیگرم نیتروژن خالص در کل دوره آزمایش (22 روز) بود. اگرچه با کاهش pH خاک از 88/7 به 5/4 میزان نیتروژن تصعید شده از 188 به 157 میلیگرم نیتروژن خالص در کل دوره آزمایش (22 روز) کاهش یافت اما با کاهش pH خاک از 88/7 به 5/4 میزان تصعید درمورد کود اوره با پوشش گوگردی از 2/29 به 05/87 میلیگرم نیتروژن در کل دوره آزمایش (22 روز) افزایش یافت. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که بیشترین سرعت تصعید نیتروژن به نوع کود و اسیدیته خاک بستگی داشت. بیشترین سرعت تصعید نیتروژن (75/50 میلیگرم نیتروژن در روز) مربوط به کود اوره بود که در خاک اسیدی (pH معادل 5/4) اتفاق افتاد. در خاک با pH معادل 5/6 نیز بیشترین سرعت تصعید نیتروژن مربوط به کود اوره و معادل 74/40 میلیگرم در روز بود. با افزایش pH خاک به 88/7 بیشترین تصعید روزانه متعلق به کود سولفات آمونیوم و معادل 03/46 میلیگرم در روز بود و پس از آن کودهای نیترات آمونیوم و اوره به ترتیب با تصعید روزانه 94/22 و 12/15 میلیگرم نیتروژن در جایگاه دوم و سوم قرار گرفتند.","PeriodicalId":11919,"journal":{"name":"Environmental Sciences","volume":"137 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2021-12-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Environmental Sciences","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.52547/envs.2021.33552","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
سابقه و هدف: اگرچه مصرف کودهای شیمیایی برای افزایش تولید در واحد سطح محصولات کشاورزی ضرورت داشته و سالانه در کشور حدود دو میلیون تن کودهای نیتروژنی مصرف میشود لیکن بخش زیادی از کودهای مصرفی جذب گیاه نشده (بیشاز 80 درصد از کودهای مصرف شده در برخی از مزارع گندم کشور) و بصورت گاز از سطح خاک به اتمسفر وارد شده و موجب آلودگی هوا میگردد. بنابراین بررسی راهکارهای کاهش تصعید نیتروژن در بخش کشاورزی ضرورت داشته و تحقیق اخیر با هدف اندازهگیری میزان تصعید نیتروژن و تعیین مناسبترین منبع کود نیتروژنی برای خاکهای با اسیدیته مختلف کشور طراحی و اجرا گردید. مواد و روشها: در مرحله اول نسبت به طراحی و ساخت دستگاه اندازهگیری تصعید نیتروژن اقدام گردید. خاکهای با اسیدیته مختلف از موسسه تحقیقات چای کشور واقع در لاهیجان و همچنین ایستگاه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در شهرستان اشکذر از توابع استان یزد تهیه گردید. سپس اثر پنج نوع کود نیتروژنی (سولفات آمونیوم، نیترات آمونیوم، اوره، اوره با پوشش گوگردی و نیترات پتاسیم) و سه سطح اسیدیته خاک (5/4، 5/6 و 88/7) بر میزان تصعید روزانه و تجمعی نیتروژن به مدت 22 روز بررسی شد. تیمارهای تحقیق در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طراحی و در مرکز ملی تحقیقات شوری اجرا گردید. نتایج و بحث: نتایج نشان داد که اسیدیته خاک و نوع کود نیتروژنی تاثیر معنیداری بر میزان تصعید نیتروژن و هدرروی آن دارند. بیشاز 59 درصد از نیتروژن مصرفی از طریق کود سولفات آمونیوم در خاک با pH 88/7 بصورت گاز آمونیاک از دسترس گیاه خارج و موجب آلودگی هوا میگردد. این میزان برای کودهای نیترات آمونیوم و اوره به ترتیب معادل 49 درصد و برای اوره با پوشش گوگردی و نیترات پتاسیم به ترتیب معادل 6/7 و 018/0 درصد است. کمترین تصعید نیتروژن در تمامی سطوح اسیدیته خاک مربوط به کود نیترات پتاسیم بود. میزان تصعید نیتروژن از این کود در تمام سطوح pH خاک بسیار ناچیز و کمتر از 07/0 میلیگرم نیتروژن خالص در کل دوره آزمایش (22 روز) بود. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد با کاهش pH خاک از 88/7 به 5/6 میزان کل نیتروژن تصعید شده در مورد کودهای سولفات و نیترات آمونیوم کاهش و به ترتیب از 15/227 و 82/189 به 39/2 و 99/0 میلیگرم نیتروژن خالص در کل دوره آزمایش (22 روز) کاهش یافت. میزان کل نیتروژن تصعید شده از کودهای سولفات و نیترات آمونیوم از خاک با pH معادل 5/4 به ترتیب معادل 51/2 و 33/1 میلیگرم نیتروژن خالص در کل دوره آزمایش (22 روز) بود. اگرچه با کاهش pH خاک از 88/7 به 5/4 میزان نیتروژن تصعید شده از 188 به 157 میلیگرم نیتروژن خالص در کل دوره آزمایش (22 روز) کاهش یافت اما با کاهش pH خاک از 88/7 به 5/4 میزان تصعید درمورد کود اوره با پوشش گوگردی از 2/29 به 05/87 میلیگرم نیتروژن در کل دوره آزمایش (22 روز) افزایش یافت. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که بیشترین سرعت تصعید نیتروژن به نوع کود و اسیدیته خاک بستگی داشت. بیشترین سرعت تصعید نیتروژن (75/50 میلیگرم نیتروژن در روز) مربوط به کود اوره بود که در خاک اسیدی (pH معادل 5/4) اتفاق افتاد. در خاک با pH معادل 5/6 نیز بیشترین سرعت تصعید نیتروژن مربوط به کود اوره و معادل 74/40 میلیگرم در روز بود. با افزایش pH خاک به 88/7 بیشترین تصعید روزانه متعلق به کود سولفات آمونیوم و معادل 03/46 میلیگرم در روز بود و پس از آن کودهای نیترات آمونیوم و اوره به ترتیب با تصعید روزانه 94/22 و 12/15 میلیگرم نیتروژن در جایگاه دوم و سوم قرار گرفتند.