Belâgat ve Edebî Tenkit Terimlerinin Teşekkülü Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi I

Abstract

Bibliyografya calismalari, bilimsel alanlardaki daha once var olan birikimi yansitmasi bakimindan oldukca onemlidir. Ulkemizde belâgat ve nakd terimleri alaninda yapilmis calismalara toplu olarak erisebilecegimiz bibliyografi arastirmasi bulunmamaktadir. Biz bu calismamizda ozellikle Arap dunyasinda yapilmis olan belâgat terminoloji calismalarinin dogru bir sekilde aktarilmasini hedeflemekteyiz. Cok fazla yekun olusturdugu icin belâgat calismalarinin tamamina yer verilmemis, sadece belâgat ve edebi tenkit terimlerinin tesekkulune dair eserlere yer verilmistir. Yontem olarak; oncelikle elektronik kutuphaneler taranmis, ardindan belagat terimleri ile ilgili yapilan temel calismalarin kaynakcalari mukayeseli olarak incelenmistir. Bibliyografya calismamizda Belâgat terimleri ile ilgili 10 kitap, 10 adet doktora tezi, 33 adet yuksek lisans tezi, 17 adet sempozyum tebligi ve 143 adet makale olmak uzere toplam 213 calismaya yer verilmistir. Ulasilan calismalar; doktora tezleri, yuksek lisans tezleri, sempozyum tebligleri ve makaleler olmak uzere bes kategoride incelenmistir. Calismalari; konu bakimindan genel olarak, donemsel / tarihi calismalar ve belâgatcilarin terim anlayislarini ele alan calismalar seklinde tasnif etmemiz mumkundur. Tez calismalarinin; kim tarafindan, nerede, hangi hocanin danismanliginda, kac sayfa yapildigi bilgisine bibliyografyada yer verilmistir. Ayrica makalelerin de hangi dergide, nerede, kac yilinda, hangi sayfa araliginda yayinladigina dair bilgilere yer verilmistir. Ulasilan calismalarinin buyuk cogunlugunun Magrib ulkeleri ve Urdun’de hazirlandigi gorulmektedir. Belâgat ve edebi tenkit terimlerinin tesekkulune dair yapilan calismalarin 1970’lerin baslarina kadar uzandigini soyleyebiliriz.