TOFIQ QULIYEV’İN “QIZIL ÜZÜK” ESERİNİN ŞAN VE KLASİK GİTAR İÇİN UYARLANMASI

Abstract

Gitar calgisi dunya okullarinda solo calgi olarak kabul edilmeden once cogunlukla sarki esligi icin kullanilmaktaydi. Gitar calgisinin, yapisi geregi armonik ve kontrpuantal muzik yapitlarina uygunlugu, arpej ve legato tekniginde ayricalikli bir tiniya sahip olmasinin yani sira, perkusyon etkisi yaratan ritmik bir kabiliyeti de mevcuttur. Klasik gitar calgisinin tarihi gelisim sureci dikkate alindiginda, bu naif sesli calginin insan sesine eslik etmek icin mukemmel bir ses altyapisi olusturma potansiyeline sahip oldugu bestecilerin de dikkatini cekmistir. Nitekim Schubert ve Berlioz gibi unlu romantik donem bestecileri klasik gitar calgisi icin sarki eslikleri yazmislardir. Bu calismada Azerbaycanli besteci Tofiq Quliyev’in Baxtiyar adli filme yazdigi sarkilardan Qizil Uzuk adli eseri ele alinmistir. Arastirmada adi gecen bu eserin, klasik gitar estetigi goz onunde bulundurularak klasik gitara uyarlanmasi ve yorumlanmasi ile repertuara katki saglanmasi amaclanmistir. Bu dogrultuda, eserin klasik gitar calgisina uyarlanisinda teknik ve muzikal ozelliklere onem verilerek eserin orijinal yapisinin bozulmamasina dikkat edilmistir. Ayrica, yeni bir edisyon olusturmak amaciyla, eser nota yazim programinda gitar notasyonuna uygun bicimde yeniden yazilmistir.