William Alston'da İlâhî Bilginin Doğası ve Zaman

Abstract

Cagdas din felsefesinde ilahi bilginin dogasi konusunda onemli goruslerden biri William P. Alston tarafindan ortaya atilmistir. Sezgisel bilgi anlayisi olarak adlandirabilecegimiz bu bilgi anlayisinin savunulmasinin temel gerekcesi, onun Tanri’nin mukemmelligiyle daha uyumlu olmasidir. Bu bilgi anlayisi, Tanri’nin varlik ve olgulara dair bilgisinin O’nun bu varlik ve olgularin dogrudan farkindaligindan olustugunu iddia eder. Bu bilgi anlayisinin temel vurgusu, arada Tanri’nin kendi zihinsel temsilleri dahi hicbir vasita olmaksizin O’nun her seyi mutlak dogrudan bir farkindalikla bildigidir. Bu yuzden, Tanri’nin bilgisi, dolayli olarak bilme anlamina gelecegi icin inanc veya onerme seklindeki ogeleri icermez. Alston’in ilahi bilginin dogasi konusundaki bu goruslerinin, Tanri-zaman iliskisi konusunda da onemli imalarinin oldugu iddia edilmistir. Buna dayanarak bazi yorumcular sezgisel bilgi anlayisinin Tanri’nin zamansizligini gerektirdigini iddia ederken, bazi yorumcular da tam aksini iddia etmistir. Bu calismada, sezgisel bilgi anlayisinin, Tanri’nin zamansizligi dusuncesiyle daha uyumlu gorunmesine ragmen, onun ilahi bilginin dogasini aciklama konusunda yetersiz oldugu iddia edilecek ve bu iddia icin temel olarak iki gerekce ileri surulecektir. Sezgisel bilgi anlayisi kabul edilirse, ilk olarak, bunun Tanri’nin bilgisinin kapsami konusunda bir sinirlilik yarattigi; ikinci olarak, Tanri ve yaratilmis varliklar arasindaki farkli varlik modunun nasil korunacagi probleminin ortaya ciktigi gosterilmeye calisilacaktir. Bu yuzden, Alston’in savundugu sekliyle sezgisel bilgi anlayisinin ilahi bilginin dogasini aciklama konusunda doyurucu olmadigi soylenecektir.