ŞİİR VE ŞEHİR: TÜRK ŞİİRİNDE İSTANBUL SEVGİSİ

Abstract

OZ Şehir, kavramsal olarak kultur, insan ve mekân kavramlari ile dogrudan iliskilidir. Edebiyatimizda sehir-siir iliskisi denilince Istanbul akla gelir. Edebiyattan tarihe, mimariden muzige Turk kultur ve medeniyetinin sergilendigi Istanbul, gecmisten gunumuze kadar turku, sarki ve siirlere konu olmus bir sehirdir. Istanbul, hem kulturumuzun bir parcasi hem de ona yon veren sosyal ve fiziki bir yapi olmasindan dolayi bircok sairin ilgisini cekmis ve sevilen bir mekân olmustur. Şiir, yasam ve yasanmislikla siki iliski icerisinde bir sanat oldugundan, bircok sair Istanbul’u siirlerine konu etmistir. Soz konusu sairler tarih, kultur, dogal guzellikler ve bireysel yasanmisliklar iceren siirleriyle sehrin kimligine katki saglamislardir. Istanbul bu siirler yoluyla olumsuz bir mekân konumuna gelmis, adeta yeniden insa edilmistir. Insan mekânda yasar, mekân ise insanla anlam kazanir. Istanbul, insan-mekân butunlesmesinin dunyadaki ornek sehirlerinden biridir. “Yedi tepeli sehir” olarak bilinen Istanbul, tarihi surecte bir “kult sehir” haline gelmis ve Turk siirinde bircok siirin oznesi olmustur. Sevginin oznesi de nesnesi de bu siirlerde hep Istanbul’dur. Mekân ve insan arasindan kopmaz bir bag vardir. Bu bagin en guclu bicimi sair ve sehir arasinda ortaya cikar. Şairin sehirle olan duygusal bagi, sehrin gecmisi ve bugununu daha iyi anlamamizi saglar. Istanbul sevgisi konulu siirleri kapsayan bu calismanin amaci Turk siirinde sehre duyulan sevginin; tarih, kultur, dogal guzellik, ozlem ve bireysel yasanmislik bakimindan anlam katmanlarini belirlemektir.