İdari Coğrafya ve Yerleşme Coğrafyası Açısından Mahalle Kavramı

Abstract

Turkiye’de mahalle kavraminin yerlesme ve yonetsel cografyada farkli karsiliklari bulunmaktadir. Ayni isme ve farkli baglamlara sahip olan mahallenin coklu gorunumu bazi karisikliklar meydana getirmektedir. Bu calisma mahalleyle ilgili ortaya cikan karisikliklarin sebeplerini hem yerlesme cografyasi hem de yonetsel yapi itibariyla degerlendirerek tartismaktadir. Turkiye’de her ne kadar zihinde olusturdugu imge ile genellikle kentle ilgili bir goruntu olustursa da mahallenin uc tur karsiligi bulunmaktadir. Bunlardan biri buyuksehir belediye orgutu bulunmayan illerdeki cok yerlesmeli koy idari alanlarinda bulunanlardir. Digerleri buyuksehir belediye orgutu bulunan illerdeki koyden donusturulen mahalleler ve bu mahallelere bagli durumdakiler ile kasaba ve sehirlerin icinde yer alanlardir. Mahalle kavraminin kullanimdaki bu coklu gorunumun yarattigi karisikligi gidermek icin konu nicel ve nitel arastirma yontemleri kullanilarak yerlesme cografyasi baglaminda ornekler uzerinden degerlendirilmis ve oneriler gelistirilmistir. Ayni sekilde yonetsel yapi acisindan mahalle, muhtarliklar baz alinarak Turkiye’nin yonetsel kurgusu icerisindeki yeri bakimindan hem yetki hem de islevsel yonden sorgulanmistir. Bunun sonucunda da yonetsel yapi bakiminda mahalleyle ilgili elde edilen bulgular dogrultusunda oneriler gelistirilmistir. Calismanin son kisminda ise Turkiye’nin yonetsel hiyerarsisindeki konumuna yonelik teklif edilen degisiklikler uyarinca mahallenin sinirlari ve optimal buyuklugu konusunda olcekler gelistirilmistir. Belirlenen olceklerle mahallelerin optimal buyuklugu mevcut mahalleler uzerinden orneklendirilerek degerlendirilmis ve bu dogrultuda oneriler gelistirilmistir.