Przegląd metod waloryzacji obiektów przyrody nieożywionej wykorzystywanych w geoturystyce

Abstract

Niniejszy artykuł ma charakter przeglądowy i jego celem jest analiza i ocena metod waloryzacji geostanowisk. Metody te są przedmiotem wielu artykułów naukowych. Do niniejszego artykułu zostało wybranych 60 różnorodnych metod waloryzacji, które są: 1) metodami autorskimi; 2) metodami wcześniej opisanymi w literaturze; 3) modyfikacjami jednej lub kilku wcześniejszych metod; 4) kompilacjami różnych metod lub 5) metodami bez ściśle zdefiniowanych kryteriów. Wszystkie te metody łączy fakt, iż należą one do metod bonitacji punktowej, a różni je liczba kryteriów, dokładność opisu tych kryteriów i zastosowana skala punktowa. Do najczęściej stosowanych grup kryteriów, wg których przeprowadzana jest waloryzacja geostanowisk, należą: kryteria naukowe, potencjał użytkowania wraz z kryteriami turystycznymi oraz kryteria dodatkowe (m.in. kulturowe i estetyczne). Wszystkie przedstawione do tej pory w literaturze metody waloryzacji są metodami subiektywnymi, a wynik waloryzacji w znaczącym stopniu zależy tylko od wiedzy i doświadczenia eksperta, który daną waloryzację przeprowadza. Autorka niniejszego artykułu proponuje zastosowanie metody triangulacji eksperckiej, aby zmniejszyć subiektywność otrzymywanych w wyniku waloryzacji wyników.