RÓŻNICE W POSTRZEGANIU PRAWA I PRAWORZĄDNOŚCI NA POLSKIEJ WSI I W POLSKIM MIEŚCIE NA PRZYKŁADZIE POWIEŚCI KRYMINALNYCH KATARZYNY PUZYŃSKIEJ I REMIGIUSZA MROZA

Abstract

Artykuł ten wpisuje się w badania dotyczące ruchu „Prawo i literatura”, który dopiero od stosunkowo niedawna toruje sobie drogę w europejskiej, a zwłaszcza polskiej doktrynie. W pracy, z założenia interdyscyplinarnej, poruszone są wątki pozwalające prawnikom dostrzec wartość literatury, w tym popularnej, dla kształtowania się świadomości prawnej społeczeństwa, literaturoznawcom zaś nie tylko docenić popularną literaturę kryminalną, jako wartościowy przedmiot badań, lecz także zauważyć bliskie więzi, jakie ten gatunek może zbudować z doktryną prawa. W artykule analizie poddane zostały dwie niezwykle w Polsce popularne książki z gatunku kryminału: Kasacja Remigiusza Mroza oraz Motylek Katarzyny Puzyńskiej. Posłużyły one jako punkt dla szerszych rozważań dotyczących kształtowania się nastrojów politycznych i świadomości prawnej w Polsce. Jako oś porównania służy zestawienie ze sobą przestrzeni stanowiących miejsce akcji omawianych powieści, w tym wypadku dużego miasta oraz wsi. Najpierw ustalone zostaje powiązanie zawartych w tych fikcyjnych powieściach przestrzeni z rzeczywistością, co stanowi podstawę dalszego zestawienia opisów z powieści z mechanizmami świata rzeczywistego. Konkluzje przedstawionych badań wskazują, że literackie opisy, jak i specyficzne cechy literatury kryminalnej pozwalają na przedstawienie wartościowego komentarza społecznego.