İbâdiyye’nin Erken Dönem Hadis Kaynakları

Abstract

Hadis tedvin ve tasnif faaliyeti neticesinde ozellikle hicri ilk dort asirda hadis edebiyatinin en guzel ornek metinleri ortaya cikmis ve bu eserlerin onemli bir kismi gunumuze kadar gelebilmistir. Her ne kadar soz konusu donemde tam olarak bir mezheplesme surecinden soz etmek zor olsa da gunumuze kadar gelebilen hadis kaynaklarinin ekseriyeti, sunni mezheplere muntesip âlimlere aittir. Bununla beraber sunniler kadar olmasa da diger islami firkalarin da hadis rivayetiyle ilgilendigini ve kendilerine ait hadis kaynaklarinin olustugunu ifade etmek gerekir. Hadis rivayeti faaliyetine katilan ve buna bagli olarak kendisine ait hadis mecmualari olan mezheplerden biri de Ibâdiyye’dir. Erken donemden itibaren hadis tedvin ve tasnif faaliyetine katilan Ibâdiyye’nin hadisle ilgili bazi eserleri, gunumuze kadar gelmemis veya kaybolmus olsa Rebi’ b. Habib’in el-Câmiu’s-sahih adli eseri gunumuze kadar gelebilmistir. Ibâdiyye prensip olarak diger islami firkalarin hadis kitaplarini kabul etmekle beraber oncelikli olarak kendi hadis kaynaklarina muracaat etmektedirler. Onlara gore kendi mezhep âlimleri tarafindan telif edilen hadis mecmualari daha sahih ve muteberdir. Bu calismamizda erken donemden itibaren hadis rivayeti ile mesgul olan Ibâdiyye’nin ulasabildigimiz hadis ve sunnetle alakali kaynaklarinin neler oldugu ozellikle kendi kaynaklari referans alinarak tespit edilecektir. Ayrica soz konusu kaynaklar imkân nispetinde rivayet ve dirayet acisindan tanitilacak ve zaman zaman hadis eserleri hakkinda gerekli degerlendirmelerde bulunulacaktir.