Wybrane prawnoorganizacyjne aspekty funkcjonowania przemysłu górniczego w Polsce

Abstract

Przemysł górniczy w Polce cechują rozbudowane rozwiązania prawnoorganizacyjne. Niektóre z nich poddano analizie w niniejszym artykule. Obszar badawczy wyznaczają wybrane rozwiązania prawne zawarte w Ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (tekst jednolity: Dz.U. 2021 poz. 1420 z późn. zm.) oraz Ustawie z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (tekst jednolity: Dz.U. 2021 poz. 162). W artykule zastosowano metodę analizy rozwiązań normatywnych. Artykuł ma dwa podstawowe cele. Pierwszym z nich jest sprawdzenie, czy wymogi zawarte w art. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców (przepis ten stanowi o tym, że każdy może podejmować, wykonywać i kończyć działalność gospodarczą w sposób wolny i na równych prawach) zostały spełnione przez obowiązek uzyskania koncesji na działalność górniczą (zob. art. 21 ust. 1 ustawy Prawo geologiczne i górnicze). Sformułowano hipotezę, że ten obowiązek spełnia wymogi z art. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców, ale w ograniczonym zakresie, co nie wykracza jednak poza ramy ustalone regulacjami zawartym w ustawie Prawo przedsiębiorców. Drugi cel artykułu polega na ocenie prawnych warunków dotyczących kompetencji organów nadzoru górniczego oraz ocenie prawnego statusu tych organów, w szczególności Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego (wszystkie te organy zostały wskazane w art. 164 ust. 1 ustawy Prawo geologiczne i górnicze). Regulacje te oceniono pod kątem tego, czy zapewniają właściwy poziom fachowości i niezależności nadzoru nad działalnością górniczą. Postawiono hipotezę o odpowiednim poziomie profesjonalizmu i autonomii, jaki jest w tym zakresie gwarantowany przez ustawę Prawo geologiczne i górnicze. Trafność obu hipotez została w artykule potwierdzona.