Financiële surveillance en de rol van de Financial Intelligence Unit (FIU) in Nederland

Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Nederlandse Financial Intelligence Unit (FIU) bracht de politieorganisatie een jubileumboek uit, waarin de ontstaansgeschiedenis en kerntaken van de FIU worden besproken (Akse, 2019). Het boek geeft concrete voorbeelden van de bestaansreden van de FIU, zoals toen een vrouw 100.000 euro in cash op wilde nemen om – zo waren de vermoedens – haar exvriend te laten vermoorden. Dit geld werd derhalve niet uitgekeerd. Een ander, meer bekend voorbeeld is de bijdrage van de FIU aan het onderzoek naar Volkert van der Graaf, de moordenaar van Pim Fortuyn. Op basis van financiële gegevens van de FIU kon de politie op de dag van de moord zijn verblijfplaats achterhalen. Volgens het jubileumboek heeft ‘de informatie van gemelde transacties (...) steeds meer een eigen plek in de opsporing en vervolging verkregen. (...) Of het nu om de moord op Fortuyn ging, om een betaling van een container fruit met daar tussen partijen cocaïne, of om smeergeld zorgfraude ging, (...) gemelde transacties speelden een cruciale of ondersteunende rol in al dit soort onderzoeken’ (Akse, 2019, 8).