ECONOMIC COMPLEXITY AND ECOLOGICAL FOOTPRINT RELATIONSHIP: TODA-YAMAMOTO CAUSALITY ANALYSIS

20. yy ortalarından beri teknoloji ve yenilik kavramları her geçen gün artan bir önemle dünyada yerini almaktadır. Bunun bir sonucu olarak ülkelerde üretim geleneksel yapısından sıyrılmakta ve karmaşık bir yapıya bürünmektedir. Ülkelerin üretimde farklılaşması ve birçok pazarı elinde tutmaya yarayacak çeşitli inovasyonlarla üretimlerini benzersiz kılma gereksinimleri ekonomik karmaşıklık kavramını gündeme getirmektedir. Öte yandan gelişmiş ülkeler de dahi karmaşık bir ekonomi doğaya zarar verebilmekte özellikle ekolojik ayak izi kapsamında geniş bir yer tutan karbon emisyonunun artmasına neden olabilmektedir. Bu noktadan hareketle çalışmada ekonomik karmaşıklık ile ekolojik ayak izi ilişkisi 1970-2016 dönemi ve Almanya, İsveç, Japonya ve Türkiye için Toda-Yamamoto nedensellik analizi kullanılarak değerlendirilmektedir. Verilen ilk üç ülke gelişmiş ve ekonomik karmaşıklık yönünden güçlü ülkelerken; Türkiye ise gelişmekte olan ve ekonomik karmaşıklık yönünden hala arzu edilen düzeyde bir ülke değildir. Analiz sonuçları, Almanya ve Japonya’ da değişkenler arasında bir nedensellik ilişkisinin olduğunu; İsveç ve Türkiye’ de iki değişken arasında herhangi bir nedensellik ilişkisinin olmadığını ortaya koymaktadır.