{"title":"Tekst artystyczny jako przedmiot dociekań językoznawczych","authors":"Katarzyna Sadowska-Dobrowolska","doi":"10.14746/fp.2021.26.30848","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony jest zaprezentowaniu możliwości wykorzystania językoznawczych narzędzi opisu zjawisk semantycznych do analizy i interpretacji tekstu artystycznego. Na wstępie Autorka omawia zmiany koncepcji znaczenia, będące skutkiem rozwoju językoznawstwa kognitywnego, oraz konsekwencje tych zmian, tj. poszukiwanie nowej formuły definicji i zainteresowanie zjawiskiem kreacji językowej. Następnie przypomina zależności istniejące między konwencją i kreacją, a także wskazuje rolę analizy tekstów artystycznych w badaniach poświęconych rekonstrukcji językowego obrazu świata. W dalszej kolejności opisuje korzyści, jakie płyną z uwzględniania takich analiz w pracach językoznawczych. Zadaje pytania o możliwość zastosowania metodologii językoznawczych w analizach tekstów i stawia hipotezę o ich przydatności w wyjaśnianiu mechanizmów kreacji językowej i w ustalaniu, jaki sposób uzyskany został końcowy efekt semantyczny analizowanego tekstu. Następnie skupia się na dwóch wybranych teoriach językoznawczych, tj. na teorii ram interpretacyjnych Charlesa Fillmore’a oraz teorii integracji pojęciowej Gilles’a Fouconniera i Marka Turnera. Przechodząc do części analitycznej pracy, w kolejności omawia teoretyczne założenia obu koncepcji badawczych i prezentuje, jak za ich pomocą można przeprowadzić analizę i interpretację wybranego teksu artystycznego. Etapy analizy prezentuje w formie tabeli i schematu integracji pojęciowej, co pozwala dokładniej prześledzić jej przebieg. Zastosowanie językoznawczych narzędzi opisu kreatywnych zjawisk językowych pozwala Autorce ustalić relacje między komponentami sensotwórczymi tekstu, precyzyjnie wyjaśnić mechanizmy obecnej w nim kreacji oraz określić końcowy efekt semantyczny zawarty w omawianym utworze. Sformułowane wnioski opowiadają się za słusznością włączenia analizy językoznawczej do badań nad tekstem.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"26 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2021-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Forum Poetyki","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.14746/fp.2021.26.30848","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
摘要
文章致力于介绍在分析和解释艺术文本时使用语言工具描述语义现象的可能性。首先,作者讨论了认知语言学的发展所带来的意义概念的变化,以及这些变化的后果,即寻找新的定义公式和对语言创造现象的兴趣。然后,她回顾了约定俗成与创造之间的关系,并指出了艺术文本分析在致力于重建世界语言形象的研究中的作用。他接着阐述了将此类分析纳入语言学工作的益处。他就语言学方法在文本分析中的适用性提出了问题,并就这些方法在解释语言创造机制和确定所分析文本的最终语义效果是如何实现的方面是否有用提出了假设。然后,研究重点放在两个选定的语言学理论上,即 Charles Fillmore 的解释框架理论以及 Gilles Fouconnier 和 Mark Turner 的概念整合理论。在论文的分析部分,他依次讨论了这两个研究概念的理论假设,并介绍了如何在它们的帮助下对选定的艺术文本进行分析和阐释。他以表格和概念整合图的形式介绍了分析的各个阶段,使人们能够更详细地了解分析的过程。通过使用语言学工具描述创造性语言现象,作者得以确定文本中产生意义的各个组成部分之间的关系,准确解释文本中存在的创作机制,并确定所讨论作品中包含的最终语义效果。所得出的结论支持将语言分析纳入文本研究的有效性。
Tekst artystyczny jako przedmiot dociekań językoznawczych
Artykuł poświęcony jest zaprezentowaniu możliwości wykorzystania językoznawczych narzędzi opisu zjawisk semantycznych do analizy i interpretacji tekstu artystycznego. Na wstępie Autorka omawia zmiany koncepcji znaczenia, będące skutkiem rozwoju językoznawstwa kognitywnego, oraz konsekwencje tych zmian, tj. poszukiwanie nowej formuły definicji i zainteresowanie zjawiskiem kreacji językowej. Następnie przypomina zależności istniejące między konwencją i kreacją, a także wskazuje rolę analizy tekstów artystycznych w badaniach poświęconych rekonstrukcji językowego obrazu świata. W dalszej kolejności opisuje korzyści, jakie płyną z uwzględniania takich analiz w pracach językoznawczych. Zadaje pytania o możliwość zastosowania metodologii językoznawczych w analizach tekstów i stawia hipotezę o ich przydatności w wyjaśnianiu mechanizmów kreacji językowej i w ustalaniu, jaki sposób uzyskany został końcowy efekt semantyczny analizowanego tekstu. Następnie skupia się na dwóch wybranych teoriach językoznawczych, tj. na teorii ram interpretacyjnych Charlesa Fillmore’a oraz teorii integracji pojęciowej Gilles’a Fouconniera i Marka Turnera. Przechodząc do części analitycznej pracy, w kolejności omawia teoretyczne założenia obu koncepcji badawczych i prezentuje, jak za ich pomocą można przeprowadzić analizę i interpretację wybranego teksu artystycznego. Etapy analizy prezentuje w formie tabeli i schematu integracji pojęciowej, co pozwala dokładniej prześledzić jej przebieg. Zastosowanie językoznawczych narzędzi opisu kreatywnych zjawisk językowych pozwala Autorce ustalić relacje między komponentami sensotwórczymi tekstu, precyzyjnie wyjaśnić mechanizmy obecnej w nim kreacji oraz określić końcowy efekt semantyczny zawarty w omawianym utworze. Sformułowane wnioski opowiadają się za słusznością włączenia analizy językoznawczej do badań nad tekstem.