Tirzepatide – a new analogue of incretin hormones

Cukrzyca typu 2 i otyłość to choroby cywilizacyjne, których liczba przypadków wciąż rośnie. Za jedną z głównych zachorowalności na cukrzyce typu 2 uważa się otyłość, czyli nadmierne gromadzenie trzewnego depozytu tłuszczowego, co sprzyja odkładaniu kwasów tłuszczowych w mięśniach, wątrobie, sercu i naczyniach krwionośnych oraz może prowadzić do rozwoju insulinooporności. Rozwój cukrzycy typu 2 i otyłości może mieć związek z nieprawidłowym stylem życia lub przewlekłym, autoimmunologicznym procesem zapalnym indukowanym glukotoksycznością i lipotoksycznością. W cukrzycy typu 2 leki wprowadzane są stopniowo, zależnie od postępów choroby. Obecnie coraz częściej stosowane w skutecznym leczeniu są analogi glukagonopodobnego peptydu-1, takie jak np. liraglutyd czy semaglutyd. Jednym z najnowszych leków jest zatwierdzony w 2022 roku tirzepatyd - pierwszy podwójny analog glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1) oraz polipeptydu insulinotropowego zależnego od glukozy (GIP). GIP i GLP-1 działają na komórki β trzustki zarówno w sposób uzupełniający jak i zsynchronizowany. GLP-1, będący produktem genu glukagonu, stymuluje wydzielanie insuliny w sposób zależny od aktualnej glikemii. GLP-1 dzięki temu procesowi oraz za pomocą innych mechanizmów, wpływa na regulację stężenia glukozy we krwi. Działa również hamująco na wydzielanie glukagonu przez komórki α trzustki. GIP działa pobudzająco na wydzielanie insuliny przez komórki β trzustki, w sposób zależny od stężenia glukozy, lecz nie wpływa na wydzielanie glukagonu. Dzięki takiemu współdziałaniu hormon GIP może wywierać korzyści, które wykraczają poza jego pierwotną, inkretynową rolę. Do jego zalet należą zwiększenie wrażliwości na insulinę, a także utrzymanie prawidłowego poziomu lipidów. W niniejszym artykule została przedstawiona struktura tirzepatydu, mechanizm działania, przegląd wyników badań klinicznych oraz ocena bezpieczeństwa jego stosowania. Wyniki badań klinicznych wykazały bardzo korzystny wpływ tirzepatydu na kontrolę glikemii i redukcję masy ciała. We wszystkich przeprowadzonych badaniach III fazy tirzepatyd okazał się skuteczniejszy od leków stosowanych u pacjentów w grupach odniesienia (w tym od semaglutydu). Podwójny agonizm hormonów inkretynowch okazuje się być obiecującą koncepcją terapeutyczną.