New Medicine Service as support for medication adherence by chronically ill patients

Efektywna kontrola leczenia pacjenta chorego przewlekle to złożony proces, na który składa się nie tylko stosowanie odpowiednio dobranej farmakoterapii. Poza właściwą diagnozą i dobrze zaplanowanym postępowaniem terapeutycznym, kluczowym dla uzyskania zakładanych efektów będzie stosowanie się pacjenta do zaleceń terapeutycznych (adherence). Zjawisko to szeroko opisane w literaturze przejawia się m.in. nie rozpoczęciem terapii nowym lekiem, pomijaniem (świadomym lub nieświadomym) pojedynczych dawek leku, odstawieniem leku na stałe lub na jakiś czas, czy modyfikacją schematu dawkowania bez konsultacji z lekarzem. Wśród przyczyn non-adherence wymienia się między innymi brak odczuwania objawów choroby, subiektywną poprawę stanu zdrowia, długi czas terapii, obawę przed wystąpieniem działań niepożądanych, wielochorobowość i wielolekowość. Brak wiedzy nie pozwala pacjentom uczestniczyć w ustalaniu procesu terapii i osłabia ich motywację do przestrzegania zaleceń terapeutycznych. Przekazywanie wiedzy na temat choroby i leku, czy edukacja w zakresie prawidłowego jego stosowania, sprzyjają kształtowaniu odpowiednich postaw pacjentów chorych przewlekle wobec zaordynowanej terapii. Zadanie to spoczywa na wszystkich pracownikach systemu ochrony zdrowia – w tym również na farmaceutach. Obecne ustawodawstwo daje przedstawicielom tego zawodu medycznego pełne prawo do podejmowania takich działań, zdefiniowanych jako optymalizacja prowadzonej farmakoterapii, czy edukacja zdrowotna i promocja zdrowia. Realizacji powyższych celów ma służyć także jako jedno z proponowanych świadczeń opieki farmaceutycznej dla polskich pacjentów – konsultacja Nowy Lek. Nowy Lek został zapoczątkowany w roku 2011 w Wielkiej Brytanii, jako wsparcie pacjentów rozpoczynających stosowanie nowego leku ze wskazaniem do przewlekłej terapii. Doświadczenia płynące z pilotaży oraz wyniki prób klinicznych prowadzonych od tego czasu w wielu krajach europejskich pokazują, że świadczenie może wpływać w sposób optymalny i wielokierunkowy na zachowania zdrowotne pacjentów. W artykule przedstawiono założenia i cele takiej konsultacji farmaceutycznej w polskim systemie ochrony zdrowia, omówiono schemat postępowania wraz z proponowanymi formularzami ułatwiającymi dokumentowanie procesu, a także opisano korzyści z konsultacji w aspekcie poprawy adherence pacjentów chorych przewlekle.