DETERMINATION OF THE CHROMATOGRAPHIC IONIZATION CONSTANT VALUE OF THE POPULAR DIURETIC DRUG HYDROCLOROTHIAZIDE

Amaç: Hidroklorotiazid, idrar çıkışının hızını ve hacmini arttırırken, Na+ ve Cl- içeriğini azaltarak kan basıncını düşüren bir ilaçtır. Bu ilaç, tek başına ya da diğer hipertansif ilaçlarla beraber kullanılmaktadır. Ancak, bu kadar önem arz eden bir ilacın etki mekanizması tam olarak bilinmemekle birlikte, bileşiğin hidro-organik sistemlerdeki iyonlaşma sabiti değeriyle alakalı literatürde sadece bir çalışma ve bileşiğin sudaki iyonlaşma sabiti değeriyle alakalı hiç çalışma yoktur. Bu nedenle bu çalışmada, farklı asetonitril-su ikili karışımlarında hidroklorotiazidin iyonlaşma sabiti değerlerinin tayini ve bu değerler kullanılarak çeşitli ekstrapolasyon yöntemleriyle hidroklorotiazidin su ortamındaki iyonlaşma sabiti değerinin tayini amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Hidroklorotiazidin iyonlaşma sabiti tayini %11, %13 ve %15 (h/h) asetonitril-su ikili karışımında 30oC’de, 1 ml/dakika akış hızında ve X Terra C18 kolonda gerçekleştirilmiştir. Hidroklorotiazidin iyonlaşma sabitinin belirlenmesi için pH-alıkonma ilişkisi, lineer solvasyon enerjisi ilişkisi (LSER) modeliyle değerlendirilmiştir. Sudaki iyonlaşma sabiti değerlerinin tayini için LSER modelinden elde edilen veriler, Yasuda-Shedlovsky ve mol kesri-(_s^s)〖pK〗_a yöntemiyle değerlendirilmiştir. Sonuç ve Tartışma: Her iki metotla hesaplanan termodinamik (_w^w)〖pK〗_(a_1 ) değerlerinin birbiriyle uyumu dikkat çekicidir ve literatürdeki organik çözücü-su ortamında elde edilen değerle uyumludur. Bu bilgiler ışığında, hidroklorotiazidin tayin edilen (_w^w)〖pK〗_(a_1 ) değerinin doğruluğu ve tekrarlanabilirliği açıkça görülmektedir. Ayrıca, tayin edilen değerler hidroklorotiazidin herhangi bir analitik yöntemle tayin edilen literatürdeki ilk termodinamik (_w^w)〖pK〗_(a_1 ) verileridir.