Dardania ndërmjet Bizantit dhe sulmeve të jashtme gjatë shek. XI

Mbi bazën e burimeve bizantine dhe të literaturës relevante bëhet përpjekje që të nxirret në pah pozita e Dardanisë nën Bizantin dhe rreziku që i erdhi asaj nga jashtë. Në këtë kuadër trajtohet konflikti bizantinobullgar dhe rivendosja e administratës bizantine, përmes krijimit të temës së Shkupit. Në rrafshin kishtar hidhet një vështrim mbi dioqezat e Dardanisë dhe shtrirjen e tyre territoriale. Duke vënë theksin në rrethanat e brendshme, nëpër të cilat kalonte Perandoria Bizantine, trajtohen dy kryengritjet që përfshinë Dardaninë, njëra prej të cilave shpërtheu në territorin e kësaj të fundit. Në kontekst të rrethanave të jashtme trajtohen sulmet plaçkitëse të fiseve të ndryshme ndaj Dardanisë, kundrejt të cilave, përkundër vështirësive të shumta, Perandoria Bizantine reagoi me vendosmëri.