ARTUQIDS FOUNDED THE FIRST FACULTY OF MEDICINE IN TURKEY IN MARDIN

1091’de vefat eden Kudus Valisi Artuk Bey’in ardindan cocuklari Sokmen ve Ilgazi, Fatimi saldirisi uzerine Kudus’ten ayrildilar. Eminuddin Sokmen 1101’de Hasankeyf, Meyyafarikin (Silvan) ve Diyarbakir’i ele gecirip Artuklu Beyligi’nin ilk kolunu kurdu. Necmeddin Ilgazi 1108’de Mardin’i ele gecirip, Beyligin merkezi yapti. Halep ve Harput’un katilmasiyla, 307 yil surecek Beylik kuruldu. Ilgazi ve yegeni Belek Gazi, Haclilara karsi yaptiklari savaslarla unlendiler. Fethedilen topraklara yerlesme, Haclilara karsi verilen savaslar goz actirmazken; Artuklular 1123 yilinda Eminuddin Kulliyesi’ni acarak, Turkiye Tarihi’nde bir ilki gerceklestirdi. Kulliye; mescid, medrese, bimaristan, zâviye, yazlik namazgâh, hamam, cesme ve selsebilden olusuyordu. Artuklu Beyligi’nin kurucusu Eminuddin Sokmen tarafindan insaati baslatildi, vefatindan sonra kardesi Necmeddin Ilgazi tarafindan tamamlandi. Bimâristan (Darussifa-Hastahane) olarak kullanildigi donemde, buyuk un kazandi. Bimaristanda, Islâm Dunyasindakilerden farkli yontemler kullanildi. Mimaride ustu acik avlular ve hamam bolumlerinde uygulamali bilgiler verilen bir tip medresesi ve sifahane olarak tasarlanirken, tedavide bitkisel ilaclar, sifali acik hava ve su tedavisi kullanildi. XIX. asra kadar bu gorevini surdurdugu belgelerden anlasilmaktadir. Kuruldugu andan itibaren, tedavi usulleri ve calisanlariyla unlenen Bimaristana, basta Musul olmak uzere diger illerden gelen hastalar ve Hacli Savaslari’nda yaralananlar onemli bir yogunluk olusturarak, sehrin ekonomisine katkida bulundu.