Mother-Activism before the European Court of Human Rights: Gender sensitivity towards Kurdish mothers and wives in enforced disappearances cases

The Kurdish population in South-Eastern Turkey has been heavily subject to a widespread policy of state-sponsored and state-performed violence, with the predominant strategy being that of enforced disappearances. Those targeted by state agents as enemies and subsequently forcibly disappeared tend to be predominantly male, while their wives and mothers are left behind, often tortured, harassed and threatened, however rarely kidnapped. This international crime distorts traditional family roles and relations and leaves women in a particularly vulnerable position due to the gender-biased realities which isolate men as victims of this particular crime. Remarkably, the struggle to find the remains of the disappeared often becomes the sole priority of these women who therein enter public arenas in search for their loved ones. What this paper wishes to examine is this kind of (assisted) agency of Kurdish wives and mothers of the disappeared, its presentation, interpretation, acceptance by the European Court of Human Rights, and the lessons it transmits about women’s experiences of conflict.ABSTRACT IN KURMANJIÇalakiyên dayikan li ber Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê: Hesasiyeta cinsiyetê beramber dayik û jinên kurd di de'wayên bêserûşûnkirinan deGelê kurd ê başûr-rojhilatê Tirkiyeyê bi giranî ketiye ber pêleke siyaseta şideta bi piştgirî û kiryara dewletê, ku tê de stratejiya serekî bêserûşûnkirinên bi darê zorê bûye. Ewên wek dijmin dibine armanca bikerên dewletê û paşê jî bi zorî têne bêserûşûnkirin bi piranî mêr in, û jin û dayikên wan ên mayî gelek caran tûşî şkenceyê dibin û dikevine ber gefan lê kêm caran têne revandin. Ev tawana navneteweyî rol e têkiliyên edetî yên nav malbatê têk dibe û jinan di nav rewşeke pir nazik de dihêle ji ber rastiyên di lehyê cinsê mêran de ku mêran wek tenya mexdûrên vê tawanê didine xuyakirinê. Girîng e bê dîtin ku têkoşîna peydakirina bermayên bêserûşûnkiriyan gelek caran dibe tenya xem û pêşaniya van jinên ku bi vî rengî têne nav meydanên giştî li pey hezkiriyên xwe. Ev meqale berê xwe dide lêkolîna vê cureyê bikeriya (arîkarîkirî) ya jin û dayikên kurd ên bêserûşûnkiriyan, li temsîl, şirove û wergirtina wan ji aliyê Dadgeha Ewropayê bo Mafên Mirovan, û dersên ku ew li ser tecrubeyên jinan ên derheq şer û dubendiyan de vediguhêzin.ABSTRACT IN SORANIÇalakwanîy dayikan le berdem Dadgay Mafî Mirovî Ewrupî da: Hestewerîy cenderîy le hember dayikanî û jinanî kurd le naw keysgelî şwênbizirkirdinî be zor daDanîştuwanî kurdî başurî rojhellatî Turkiya gelêk be dijwarî kirawnete amancî tundûtîjîy ke le layen dewlletewe parey bo dabîn dekirêt û le layen dewlletîşewe encam dedirêt. Stratîjîy serekîy ew tundûtîjîyeş brîtiye le şwênbizirkirdinî be zor. Ew kesaney ke le layen ecêntekanî debinewe weku dujmin dekrêne amanc û dwatirîş be zor şwênbizir dekrên zorbeyan nêrînen, le katêk da ke hawser û daykanyan piştgwê dexirên, gelêk caran eşkence dedrên, sûkayetîyan pê dekirêt û herreşeyan lê dekirêt, bellam kemcar derrifênrên. Em tawane cîhanîye roll û peywendîye nerîtîyekanî naw xêzan têkdedat û jinan dexate ḧalletêkî fre naskewe, eweyş be hoy ew rasteqîne pêşbirryarîye cenderîyaneweye ke piyawan weku qurbanîyanî em tawane taybete dadebirrên. Ewey serincrrakêşe eweye ke xebat bo dozînewey şwênbizirkrawan xallî le pêşîneye bo ew jinaney ke le pênawî dozînewey xoşewîstekanyan da dêne naw erêna giştiyekanewe. Ewey ke em meqaleye deyewêt be taqî katewe ke bikerîy (yarîkirawekanî) jinanî û daykanî be şwênbizirkirawanî kurd çonahî le layen dadgay Ewrûpîy Mafekanî Mirovewe nîşan dedirên, lêk dedirênewe û qibûll dekirên û herweha ew wananey derbarey ezmûnî jinan le buwarî şerr da ke pexşyan dekat.