Health safety of dietary supplements. New legal regulations after government control of the agency NIK

Przedmiot badań Praca przedstawia projektowane uregulowania prawne, dotyczące bezpieczeństwa suplementów diety wprowadzanych do obrotu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Wiele z postulowanych zmian jest zgodne z prawem Unii Europejskiej, które traktuje suplementy diety, jako środki spożywcze i żywieniowe. Cel badań Celem niniejszej pracy była analiza wyników kontroli NIK dotyczącej wprowadzania do obrotu suplementów diety, w kontekście uregulowań prawnych obowiązujących w Polsce i na świecie, postulowanych usprawnień legislacyjnych oraz literatury przedmiotu. Materiał i metody Analizy postulowanych zmian prawnych, w obszarze suplementów diety wprowadzanych do obrotu na terytorium RP, dokonano w oparciu o publiczny raport rządowej agencji kontrolnej Najwyższej Izby Kontroli. Raport pt. „Wprowadzenie do obrotu suplementów diety”, był kontynuacją wcześniejszego raportu „Dopuszczanie do obrotu suplementów diety”, który analizował zasady prawne związane z dopuszczeniem do obrotu tych produktów. W związku z nieprawidłowościami, ujawnionymi w toku pierwszej kontroli, Najwyższa Izba Kontroli zaleciła wdrożenie usprawnień legislacyjnych, w obszarze systemu nadzoru nad wprowadzaniem na rynek suplementów diety. Wyniki Kontrola NIK wykazała, że nie był zapewniony właściwy poziom bezpieczeństwa suplementów diety, co może być realnym zagrożeniem dla zdrowia ich użytkowników. Organy państwowe odpowiedzialne za monitorowanie bezpieczeństwa takich produktów nierzetelnie realizowały swoje zadania. Nieskuteczny był nadzór nad jakością zdrowotną produktów wprowadzanych do obrotu, jak również edukacja żywieniowa związana z ich działaniem. Nieprawidłowości wynikały z nieadekwatnych rozwiązań legislacyjnych w zakresie wprowadzania suplementów diety do obrotu po raz pierwszy oraz w zakresie reklamy tych produktów. Wskazano na potrzebę podjęcia ukierunkowanych działań legislacyjnych, zmierzających do wprowadzenia nowych kompleksowych rozwiązań prawnych w obszarze bezpieczeństwa suplementów diety. Z uwagi na fakt, że suplementy diety są powszechnie dostępne i nabywane przez konsumentów bez recepty w aptekach, punktach aptecznych i aptekach internetowych, wyniki kontroli NIK mają istotne znaczenie dla środowiska farmaceutycznego. Rolą farmaceuty jest m.in. doradzanie pacjentowi w kwestii wyboru odpowiedniego dla jego wieku, płci i kondycji zdrowotnej suplementu diety oraz rzetelne informowanie o możliwych interakcjach, przeciwskazaniach do stosowania czy sposobie przyjmowania tego produktu. Przed wydaniem produktu, farmaceuta powinien upewnić się dla kogo jest on nabywany oraz czy pacjent wie co kupuje i jak powinien stosować zakupiony preparat. Mając na uwadze tak szerokie kompetencje farmaceuty, wiedza na temat bezpieczeństwa rekomendowanych specyfików jest elementem profesjonalizmu i odpowiedzialności za życie i zdrowie konsumentów. Wnioski Celem wprowadzanych regulacji prawnych powinno być zapewnienie bezpiecznego dla konsumenta i transparentnego rynku suplementów diety. Powyższe ma zostać osiągnięte zarówno przez adekwatne zmiany prawne w ww. obszarze, jak również dzięki wysokim karom pieniężnym za naruszenie obowiązujących przepisów prawa. Słowa kluczowe: suplementy diety, kontrola, bezpieczeństwo, raport NIK