SINIFSAL BİR İDEOLOJİ OLARAK ANNELİK

Annelik kadim, kutsal ve değişmez bir olgu addedilse de; pek çok dinamiğe bağlı olarak sürekli yeniden inşa edilir. Anneliğin kurucu dinamiklerini ele alırken, toplum içindeki farklı hiyerarşik katmanları ifade eden sınıf yapılanmalarına özellikle eğilmek gerekir. Zira tarihsel dönemler, coğrafyalar ya da kültürler bazında ideal anneye atfedilen niteliklerin görünürlüğüyle kıyaslandığında; anneliğin sınıf dolayımlı tezahürleri son derece görünmezdir. Oysaki toplumsal yapıda yer alan farklı sınıf katmanlarından her biri, anneliği kendi değerleri çerçevesinde biçimlendirir. Her ne kadar genel algı anneliği, biyolojik determinizm kıskacında düşünmeye ve kadın doğasına atfetmeye bu yolla da evrensel bir deneyimmişçesine tek tipleştirmeye eğilimli olsa da; annelik idealleri sınıfsal bağlamda çeşitlenir. Tabiidir ki gebelik ve doğum, (günümüzdeki yeni üreme teknolojileri istisnai yapısından ötürü dışarıda bırakılırsa), ilk insandan beri kadın bedenine sıkı sıkıya bağlıdır. Bu yönüyle, bir canlıyı bedeninin içinde büyüterek o bedenden dışarı çıkarmak ve yine bedenin uzuvları vasıtasıyla beslemek olarak düşünüldüğünde; annelik zaruri bir biyolojik deneyimdir ve evrenseldir. Ancak konu bu değildir. Konu, annelik deneyiminin hangi sosyal sınıflarda nasıl ve ne oranda icra edileceğinin çerçevesini çizen ideolojidir ve anneliği ideolojik bağlamıyla kavramak, annelik normlarının sınıf eksenli işleyişini anlamak için önemlidir. Çalışma kapsamında, annelik ideolojisine ve annelik ideolojisinin sınıfsal görünümlerine dair betimsel bir literatür taraması yapılarak kuramsal bir tartışma yürütülmüş; devamında ise özellikle yeni orta sınıfların anneliğe bakış açısı sınıf dinamikleri ekseninde ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda, yeni orta sınıfın kadınlık inşasında anneliğin tercih mahiyetinin ön plana çıktığı; kadınlık ve annelik arasında var olduğu varsayılan organik ilişkinin yerini iradi bir seçime bıraktığı iddia edilebilir.