Logos i metanoia

Celem artykułu jest rozważenie znaczenia dwóch tytułowych pojęć, które można znaleźć u podstaw myśli europejskiej. Nawiązując do pracy Giovanniego Reale, włoskiego historyka filozofii przełomu dwudziestego i dwudziestego pierwszego wieku, autor dokonuje próby rekonstrukcji greckiej refleksji o przemianie duchowej. Zaczynając od Odysei Homera i wybranych dzieł Platona, dokonana zostaje prezentacja „drugiego żeglowania”. W przypadku Platona szczególnie ważną rolę odgrywają Listy, wyraźnie prezentujące to pojęcie. Następnie zostaje omówiona przemiana tego pojęcia w neoplatonizmie Filona z Aleksandrii i Plotyna. Ponadto autor przypomina dwa greckie pojęcia czasu: Kronosa i Kairosa. Prowadzi to do odniesień wziętych ze współczesnej filozofii i literatury. Z jednej strony „drugie żeglowanie” nabiera nowego znaczenia w świetle koncepcji strumienia świadomości Wiliama Jamesa. Z drugiej zaś strumień świadomości został świadomie zastosowany w Ulissesie Jamesa Joyce’a do opisu sytuacji, w której nie dochodzi do „drugiego żeglowania”. W ten oto sposób na nowo może być reinterpretowana historia duchowej przemiany Odysa i Stefana Dedalusa z Ulissesa Jamesa Joyce’a.