Causes and consequences of the pension system reforms in Serbia

Državni penzijski sistemi većine zemalja u svetu suočili su se sa problemom otežanog finansiranja zbog neusklađenosti priliva sredstava koji potiču iz doprinosa zaposlenih i odliva sredstava po osnovu isplate penzija korisnicima penzija. Osnovni uzroci lošeg funkcionisanja sistema tekućeg finansiranja su najčešće demografske prirode. Kako bi se prevazišli problemi u finansiranju penzijskih sistema, većina zemalja sprovela je penzijske reforme koje se zasnivaju na parametarskim promenama državnog penzijskog osiguranja i na uvođenju obaveznih ili dobrovoljnih penzijskih osiguranja. U Srbiji su izvršene određene zakonske promene po pitanju starosne granice neophodne za odlazak u starosnu i invalidsku penziju, pooštravanja uslova za sticanje prava na penziju, obračuna penzije i drugo. Takođe, pre više od jedne decenije u Srbiji su se pojavili dobrovoljni penzijski fondovi koji su do sada ostvarivali pozitivne rezultate poslovanja. Srbiju i dalje odlikuje nepovoljna situacija po pitanju finansiranja državnog penzijskog fonda, čiji se deficiti finansiraju subvencijama iz budžeta. U budućnosti je neophodno više pažnje posvetiti strukturnim merama, kao što su efikasnija politika zapošljavanja, politika povećanja nataliteta i drugo. Takođe, neophodno je stalno unapređivati mere i instrumente za suzbijanje sive ekonomije. Abstract